Thứ Năm, 29 tháng 8, 2013

Chút tư liệu cũ về một bài thơ của Lưu Quang Vũ


Chút tư liệu cũ về một bài thơ của Lưu Quang Vũ

Nhân 25 năm ngày mất của Lưu Quang Vũ, Xuân Quỳnh và con trai của hai nhà thơ là cháu Lưu Quỳnh Thơ mình đưa tấm ảnh chép lại bài thơ của Vũ (ảnh phía cuối bài viết này).

Bài thơ này của Lưu Quang Vũ là mình chép tay khi nghe Vũ đọc tại nhà mình ở 52 Trần Nhân Tông. Bữa đó có mặt cả hai người bạn mà Vũ viết ở tên bài thơ là Đào Trọng Khánh và Nguyễn Lâm.

May là mực Hồng Hà hồi đó chất lượng tốt nên bản ghi này hơn 40 năm rồi, giấy thì đã ố vàng nhưng ảnh chụp lại vẫn rõ từng nét chữ.

Nếu đúng như những gì Lưu Quang Vũ đọc thơ của anh cho bọn mình nghe hôm đó thì có một số từ ngữ, lời thơ... dùng ở đây không hẳn là khớp hết với chính bài thơ này đã đưa lên mạng hoặc in trên báo trên sách (đưa rải rác trong khoảng 10 năm gần đây).

Mình chỉ đưa một ví dụ "Người chơi đàn Nguyễn có còn không" (chứ không phải đàn nguyệt). Mình bênh vực ý này là đúng vì nếu ai biết và đọc thơ Đào Trọng Khánh (bút danh thi ca của anh là Đào Nguyễn) thì thấy anh hay dùng cụm từ "đàn Nguyễn" trong các câu thơ, thậm chí anh có hẳn một bài thơ nhan đề Người chơi đàn Nguyễn, mình cũng còn giữ được bản ghi bài thơ này Khánh đọc cho nghe)... Ngoài ra văn bản ghi trực tiếp này của mình cũng có một vài câu chữ, trật tự từ ngữ khác với bài thơ đã công bố.


Vệ Nhi

-----




 


Chép lại bài thơ ghi trên đây:

Đêm Đông chí uống rượu với bác Lâm và bác Khánh nói về những cuộc chia tay thời loạn


Tác giả: Lưu Quang Vũ

Nhang tàn lả tả rơi lưng cốc
Nhà lạnh trần cao ngọn nến gầy
Chăn rách chiếu manh quần áo lạ
Rượu, buồn, đêm vắng chuyện nồng cay

Gió hú ầm ào qua gạch vỡ
Kẻ chết thân vùi dưới hố bom
Người sống vật vờ không chốn ở
Lang thang kẻ ốm ngủ bên đường

Cơ sự làm sao đến nỗi này
Mênh mông không đoán được ngày mai
Máu chảy thành sông thây chất núi
Bè bạn tan hoang mình rã rời

Thơ Khánh buồn như lòng đất nước
Thơ hay đời loạn chẳng đâu dùng
Vườn cũ cây tàn chim chết cả
“Người chơi đàn Nguyễn” có còn không

Mọi chuyện thiêng liêng thành nhảm nhí
Khắp nơi trí trá lọc lừa nhau
Tốt đẹp, cao sang đầu miệng lưỡi
Nước Pháp khôn ngoan nước Nhật giàu
Nước Mỹ lắm bom mà cực ác
Nước Nga hiềm khích với nước Tàu
Nước Việt đói nghèo thân cơ cực
Đất hẹp trụi trần vạn khổ đau

Tối đen thành phố đêm lưu lạc
Máy bay giặc rít ở trên đầu
Ba đứa da vàng ngồi uống rượu
Mặt buồn như sỏi dưới hang sâu

Chúng mình không có bom nguyên tử
Chỉ có thuốc lào hút với nhau
Thương nhà thương nước thương cho bạn
Không khóc mà sao cổ nghẹn ngào

Thôi nhé mai này tiễn Khánh đi
Đường xa bom phá tàu không về
Lênh đênh ai hát ngoài song cửa
Bài ca thanh bình đêm cũ
Hoa lá quên giờ tàn
Mây trắng bay tìm đàn”
Ngày xưa êm ấm quá
Trẻ hát đồng dao trên phố
Con trai xách điếu đi cày
Con gái quang liềm gặt lúa
Bao giờ hết loạn người ơi
Cạn cùng nhau chén nữa
Tàn canh là xa xôi
Lòng như vầng trăng nhọn
Chém giữa trời khôn nguôi.


* Chữ tô đỏ là chỗ khác với văn bản đã công bố lâu nay. 


----

Bài thơ đã công bố xuất hiện khoảng 10 năm lại đây:



Đêm Đông Chí Uống Rượu Với Bác Lâm Và Bác Khánh Nói Về Những Cuộc Chia Tay Thời Loạn



Tác giả: Lưu Quang Vũ



Nhang tàn lả tả rơi lưng cốc

Nhà lạnh trần cao ngọn nến gầy

Chăn rách chiếu manh quần áo lạ

Chuyện dài đêm vắng rượu buồn say



Gió hú ầm ào qua gạch vỡ

Người chết vùi thân dưới hố bom

Kẻ sống vật vờ không chốn ở

Lang thang trẻ ốm ngủ bên đường



Cơ sự làm sao đến nỗi này

Mông lung không đoán được ngày mai

Máu chảy thành sông thây chất núi

Bè bạn tan hoang mình rã rời



Thơ Khánh buồn như lòng đất nước

Thơ hay đời loạn chẳng đâu dùng

Vườn cũ cây tàn chim chết cả

Người chơi đàn nguyệt có còn không



Mọi chuyện thiêng liêng thành nhảm nhí

Khắp nơi trí trá lọc lừa nhau

Tốt đẹp, cao sang đầu miệng lưỡi

Nước Pháp khôn ngoan nước Nhật giàu

Nước Mỹ lắm bom mà cực ác

Nước Nga hiềm khích với nước Tàu

Nước Việt đói nghèo thân cơ cực

Đất hẹp trụi trần vạn khổ đau



Tối đen thành phố đêm lưu lạc

Máy bay giặc rít ở trên đầu

Ba đứa da vàng ngồi uống rượu

Mặt buồn như sỏi dưới hang sâu



Chúng mình không có bom nguyên tử

Chỉ có thuốc lào hút với nhau

Thương nhà thương nước thương cho bạn

Không khóc mà sao cổ nghẹn ngào



Thôi nhé mai này tiễn Khánh đi

Đường xa bom phá tàu không về

Lênh đênh ai hát ngoài song cửa

Bài ca thanh bình đêm cũ

“Hoa lá quên giờ tàn

Mây trắng bay tìm đàn”

Ngày xưa yên ấm quá

Trẻ hát đồng dao trên phố

Con trai xách điếu đi cày

Con gái quang liềm gặt lúa

Bao giờ hết loạn người ơi

Cạn cùng nhau chén nữa

Tàn canh là xa xôi

Lòng như vầng trăng nhọn

Chém giữa trời không nguôi[1].



---

1. Lâm: nhà báo Nguyễn Lâm; Khánh: Nghệ sĩ Nhân dân, đạo diễn Đào Trọng Khánh
 


Thứ Sáu, 23 tháng 8, 2013

Chủ quyền Hoàng Sa - Trường Sa “vào” Dinh Thống Nhất


Chủ quyền Hoàng Sa - Trường Sa “vào” Dinh Thống Nhất 



Như hẹn, sáng nay mình cùng Nguyễn Thanh Tùng đến Dinh Thống Nhất. Có cuộc triển lãm về Hoàng Sa - Trường Sa tại đây. Tên đầy đủ được gọi là “Triển lãm Bản đồ và Trưng bày Tư liệu Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử”. Tên vậy có thể gây rắc rối cho người đi xem bình thường muốn nhớ để về kể cho bạn bè người thân… 

Về nội dung mình nhớ triển lãm này đã trưng bày tại Hà Tĩnh; sau đó tổ chức tiếp tại Bảo tàng Quân đội ở Hà Nội. Với từng địa phương trưng bày có phần riêng của mình phản ảnh các hoạt động bảo vệ và sát cánh với Hoàng Sa và Trường Sa trong công cuộc bảo vệ chủ quyền thiêng liêng. Lần này tại Thành phố Hồ Chí Minh cũng với nội dung hai phần như vậy.

*

Lựa chọn một địa điểm như Dinh Thống Nhất để thu hút người xem đến đây trong suốt một tuần lễ (từ 22 đến 29/8) vừa xem triển lãm về biển đảo vừa kết hợp viếng thăm Dinh Thống Nhất là một ý tưởng tổ chức đáng điểm khuyên tròn cho những nhà tổ chức. Cụ thể là Bộ Thông tin - Truyền thông, là Ủy ban Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Văn phòng Chính phủ (cơ quan có bộ phận trực tiếp quản lý Dinh Thống Nhất).
Đúng là chẳng thể có một địa điểm nào khác ở thành phố này có lợi thế về cơ ngơi rộng rãi, sân vườn phòng ốc đẹp đẽ khang trang,… và tất cả những điều đó chắc chắn tôn cao thêm giá trị những tranh ảnh, bản đồ, hiện vật trưng bày, khẳng định ý chí mạnh mẽ và thiêng liêng: Hoàng Sa và Trường Sa là chủ quyền của đất nước và nhân dân Việt Nam chúng ta.

Với tư cách là đại diện một tờ báo ngoài Hà Nội, Thanh Tùng xếp đặt để mình cùng dự buổi lễ khai mạc. Không bày vẽ lễ tiết đồ sộ hoành tráng nhưng vẫn đủ trang trọng và những nội dung cần thiết cho một buổi lễ tại hội trường lớn nhất trong Dinh. Phòng ốc rộng rãi thế mà sáng nay không còn một ghế trống. Rất nhiều người, số này chủ yếu là giới trẻ dù được mời đến tham dự nhưng đã nhường chỗ ngồi của mình để xuống cuối hội trường đứng. Chưa kể một sảnh rất rộng ở bên ngoài hội trường vẫn còn hàng trăm người chờ đợi sau khi cắt băng khánh thành vào xem triển lãm… 

Chủ đề biển đảo vốn dĩ có tính hấp dẫn đối với công chúng, nhất là công chúng ở thành thị vốn nhận được nhiều thông tin về chủ quyền quốc gia lâu nay đã thành một chủ đề nóng tính thời sự. Theo dõi thì thấy đã có nhiều cuộc triển lãm, trưng bày về biển đảo dần tích lũy sưu tầm được nhiều hình ảnh và những hiện vật quý giá... Nhưng theo mình lần trưng bày này thì hiện vật có giá trị nhất chính là khoảng 150 tấm bản đồ của Việt Nam, bản đồ của Trung Quốc, bản đồ của một số nước Phương Tây cùng 8 sắc phong của Nhà nước phong kiến Việt Nam trong quá trình lịch sử… tất cả đã xác lập nên và cũng là thực thi chủ quyền thực tế và liên tục đối với 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của chúng ta.




Điều rất trớ trêu đối với người khổng lồ tham lam Trung Quốc muốn ôm trọn đường Lưỡi bò hết sức vô lý thì bản đồ của chính nước họ, xuất bản từ các đời vua chúa phong kiến Trung Quốc, lại chỉ vẽ cương vực nước này ở phần cực Nam là đảo Hải Nam mà thôi! 

Ngoài những bản đồ Trung Quốc còn tới cả mấy chục tấm bản đồ khác của các nước phương Tây in ấn từ xưa - trong đó nổi bật là bản đồ của Pháp, của Mỹ, của Anh… - đều vẽ địa dư nước Trung Hoa với giới hạn biển khơi là vùng đảo Hải Nam, đó là vùng lãnh thổ chấm dứt về khía cạnh biên giới đối ở phía Nam của nước này. Trong khi đó nếu họ vẽ bản đồ Việt Nam thì đều ngoài chữ S lục địa – bán đảo thì bao giờ cũng kèm với 2 quần đảo Paracel Island và Spratly Island (Hoàng Sa và Trường Sa) ở phía biển đông của Việt Nam.

Đáng chú ý là các nguồn bản đồ và tư liệu Việt Nam, Trung Quốc và phương Tây được trưng bày cùng nhau, xen kẽ với nhau nên chúng dễ dàng bổ sung, đối chứng với nhau, làm tăng thêm độ đúng đắn và chuẩn xác cho giá trị của từng tấm bản đồ cổ, cho các tư liệu để cùng đóng góp cho sự khẳng định một thực tế lịch sử khách quan: Các nhà nước quân chủ Việt Nam trong nhiều thế kỷ liên tục đã xác lập và thực thi chủ quyền của mình ở Hoàng Sa và Trường Sa một cách thực sự, đầy đủ và không hề gặp phải sự phản đối hay 
tranh chấp của bất cứ quốc gia nào…


 

Xem vậy càng thấy những yêu sách ngang ngược thông qua đường Lưỡi bò 9 đoạn ôm trọn Biển Đông của Trung Quốc là hết sức vô lý. Có thể lúc này cậy vào thế mạnh nước lớn, thực lực kinh tế dồi dào cùng bộ máy tuyên truyền la lối, kiểu “mạnh vì gạo bạo vì tiền” thì đôi lúc lấn át ít nhiều những tiếng nói bé nhỏ hơn của những quốc gia cũng ở cỡ thấp bé hơn khi so sánh thuần túy những con số… Tuy nhiên lẽ phải và sự chính nghĩa bao giờ cũng có giá trị lớn và nổi bật. Chắc chắn chúng mới có tiếng nói sau cùng và định đoạt trước Lịch sử.

Vệ Nhi
(Tp HCM, 22/8)

Thứ Tư, 21 tháng 8, 2013

Kỷ lục... ly kỳ


Kỷ lục... ly kỳ


Bạn bè mới gửi cho những hình ảnh ngồ ngộ, lời lẽ bình luận cũng thấy kỳ kỳ, xin post lên hầu chuyện mọi người...

 Vệ Nhi

-----



15 kỷ lục Guinness kỳ lạ nhất hành tinh

Ngoài những kỷ lục như người nhỏ nhất thế giới, chị em sinh đôi già nhất thế giới, danh sách các kỷ lục kỳ lạ khác được ghi nhận trong sách Guinness dưới đây có thể khiến nhiều người phải bật cười.


Ngày 28/7/2013, 1.213 người ở Đài Loan lập kỷ lục Guinness bằng cách đắp mặt nạ cùng một thời điểm trong 10 phút.



Chris 'The Dutchess' Walton là người giữ kỷ lục móng tay dài nhất thế giới. Bức ảnh này được chụp năm 2011, khi cô đã không cắt móng tay trong suốt 18 năm. Vào thời điểm đó, bộ móng trái của nữ ca sĩ người Mỹ 45 tuổi dài 309,7 cm và móng phải dài 279,4 cm.



Tháng 2/2013, 4.483 người đồng diễn lắc vòng trong 7 phút ở trường đại học Thammasat ở ngoại ô Bangkok, Thái Lan, lập kỷ lục về số người lắc vòng cùng lúc đông nhất thế giới.



Kỷ lục Guinness cho 'Người hút thìa nhiều nhất' thuộc về anh Etibar Elchiyev, người Gruzia. Bức ảnh chụp tại Tbilisi, Gruzia tháng 12/2011. Khi đó Etibar đã hút 50 chiếc thìa kim loại lên người. Anh được mệnh danh là 'Người nam châm'.




Ông Jin Songhao người Trung Quốc lập kỷ lục ở trần trong tuyết lâu nhất thế giới vào tháng 01/2011. Ông đã vùi mình trong tuyết lạnh suốt 46 phút 7 giây mà không hề có quần áo trên người.




 Tháng 2/1013, 52 đầu bếp ở Costa Rica tham gia lập kỷ lục với chảo cơm rang Quảng Đông lớn nhất thế giới. Lượng cơm đủ phục vụ cho hơn 7000 người và có trọng lượng lên tới 1350 kg.







milan-roskopf-of-slovakia-broke-his-own-

Milan Roskopf người Slovakia đã tự phá kỷ lục của mình trước đó vào tháng 6/2009 khi tung hứng 3 chiếc máy cưa điện thành công liên tiếp 62 lần, gần gấp đôi số lần năm 2008.




Những 'tín đồ' săn lùng sự sợ hãi đã cùng nhau lập kỷ lục về số người khỏa thân đi tàu lượn siêu tốc đông nhất thế giới. Kỷ lục này được xác lập ngày 8/8/2010 với sự tham gia của 102 người trên tàu lượn Green Scream ở Công viên Đảo Phiêu lưu, Essex, nước Anh. 


Nguồn: Sưu tầm trên mạng


Thứ Bảy, 17 tháng 8, 2013

Chủ quyền Hoàng Sa - Trường Sa


Chủ quyền Hoàng Sa - Trường Sa 



Bữa nay gặp nhau, anh Nguyễn Thanh Tùng, đại diện báo Thế Giới & Việt Nam vừa thông tin cho mình biết anh mới đi họp báo là có một đợt trưng bày lớn (triển lãm) về chủ đề Hoàng Sa - Trường Sa sẽ được trưng bày tại tại Hội trường Thống Nhất Tp Hồ Chí Minh. 

Cuộc triển lãm này Thanh Tùng bảo, tới thứ Năm tuần sau, ngày 22/8, mới chính thức mở cửa rộng rãi cho nhân dân vào xem. Triển lãm sẽ trưng bày liền trong 1 tuần lễ (mở cửa tới 29/8). 

Chủ đề triển lãm này tổ chức ở Hà Nội gần đây mình cũng đã tới xem, trưng bày tại Bảo tàng Quân đội. Giờ có mặt trong này mình định sẽ cùng Thanh Tùng tới xem một lần nữa. Nhiều tấm bản đồ quý sưu tầm được cũng như nhiều hiện vật chứng minh chủ quyền của chúng ta ở vùng Biển Đông, đặc biệt trên hai quần đảo HS - TS, sao lúc nào nhìn vào cũng đưa tới người xem một tình cảm tự hào thiêng liêng khó tả. Cứ muốn xem đi xem lại nhiều lần...

Dưới đây mời bạn bè đọc bản tin mới đây trên trang điện tử của một cơ quan truyền thông địa phương, Đài Tiếng nói Nhân dân Tp Hồ Chí Minh (VOH):   


Ngày 22/8 tổ chức triển lãm tư liệu quý về Hoàng Sa - Trường Sa

(VOH) - Sáng 16/8, Bộ Thông tin - Truyền thông và Sở Thông tin - Truyền thông TP.HCM tổ chức buổi họp báo về triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu về “Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử”.
 

Tại buổi họp báo, Ban tổ chức triển lãm cho biết, vào ngày 22/8 tới tại Dinh Thống Nhất sẽ khai mạc triển lãm những tư liệu lịch sử quý giá về Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam. Đây là sự kiện phối hợp giữa Văn phòng Chính phủ, Bộ Thông tin - Truyền thông và UBND TP.HCM nhằm giới thiệu đến nhân dân thành phố những bằng chứng lịch sử về chủ quyền của Việt Nam đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. 


Triển lãm lần này sẽ giới thiệu 18 châu bản của nhà nước phong kiến Việt Nam, khẳng định việc thực thi chủ quyền đối với Hoàng Sa và Trường Sa từ thế kỷ 17. Bên cạnh đó, còn có 200 bản đồ của phương Tây, Việt Nam và Trung Quốc, cùng với nhiều tư liệu phong phú khác khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo này. 


Ông Lê Văn Nghiêm, Cục Trưởng Cục Thông tin đối ngoại, Bộ Thông tin - Truyền thông, Trưởng ban tổ chức triển lãm cho biết: 



Triển lãm bản đồ và trưng bày tư liệu về “Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử” diễn ra tại Dinh Thống Nhất từ ngày 22/8 đến ngày 29/08, người dân sẽ được vào cổng tự do để tham quan triển lãm.



Triển lãm bản đồ và tư liệu “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam- Những bằng chứng lịch sử” tại Hà Nội - Ảnh: VOV.


Tin của Thanh Hùng

------


THAM KHẢO THÊM VỀ CHỦ ĐỀ BIỂN ĐÔNG:

Cuối tháng trước giới chức Philippines cho hay bộ Ngoại giao nước này vừa lên tiếng phản đối việc Nhà xuất bản bản đồ địa lý Trung Quốc phát hành bản đồ mới có chứa đường lưỡi bò phi pháp có tới 10 đoạn thay vì 9 đoạn như trước đây, theo tin từ đài GMA News. Bản đồ mới vẫn bao gồm 9 đoạn ngang ngược liếm gần trọn biển Đông và thêm đoạn thứ 10 “ôm” lấy Đài Loan. Đài Bắc chưa có phản ứng về thông tin trên.

Đọc thêm chi tiết:

 http://sgtt.vn/Quoc-te/181827/Bac-Kinh-keo-dai-duong-luoi-bo-len-10-doan.html

 
  Đòi hỏi vô lý của Trung Quốc trên Biển Đông


Thứ Tư, 7 tháng 8, 2013

Bạn bè

Bạn bè


Mình mới nhận được những dòng viết về tình bè bạn/bạn bè rất chí lý, chép lại đây để mọi người suy ngẫm:

BẠN BÈ

 

Rất thấm thía...
Bạn bè cũng như tiền:
Có tờ ... thật
Có tờ ... giả
Có tờ ... lành
Có tờ ... rách

Chỉ tiếc vì mình không phải là máy soi tiền nên không thể biết được... AI LÀ BẠN và BẠN LÀ AI ?

* Hai chữ BẠN THÂN có nghiã là:
B: bao dung
A: an toàn
N: nhường nhịn

T: thương yêu
H: hiền hòa
Â: ấm áp
N: ngọt ngào 








* Tình bạn trong đời
Nếu một ngày nào đó, bạn cảm thấy thật buồn và muốn khóc...
Hãy gọi cho tôi!
Tôi không hứa sẽ làm cho bạn cười, nhưng biết đâu tôi sẽ khóc cùng bạn!
Nếu một ngày nào đó, bạn cảm thấy vô cùng đơn độc..
Hãy gọi cho tôi!
Tôi sẽ đến bên bạn, chỉ để im lặng không nói một lời, nhưng tôi muốn bạn biết rằng luôn có tôi bên cạnh.
Nếu một ngày nào đó, bạn phân vân trước những quyết định của mình.
Hãy gọi cho tôi!
Tôi sẽ không quyết định thay bạn, nhưng có thể giúp bạn vững tâm hơn trước sự chọn lựa của mình.

>
Nếu một ngày nào đó, bạn gặp thất bại trong công việc.
Hãy gọi cho tôi!
Tôi sẽ không đem lại cho bạn một công việc mới, nhưng tôi sẽ giúp bạn tìm thấy một cánh cửa khác của sự thành công.
Nếu một ngày nào đó, bạn vô cùng đau khổ vì phạm phải sai lầm.
Hãy gọi cho tôi!
Tôi không thể sửa chữa sai lầm đó, nhưng tôi có thể giúp bạn nhận ra rằng những sai lầm sẽ giúp bạn trưởng thành và tự tin hơn.
Nếu một ngày nào đó, bạn lo sợ những điều tốt đẹp sẽ qua đi.
Hãy gọi cho tôi!
Toi sẽ không níu giữ chúng lại, nhưng tôi giúp bạn hiểu rằng mọi việc đều có những điểm khởi đầu và kết thúc. 









Nếu một ngày nào đó, bạn trở nên bế tắc và tuyệt vọng.
Hãy gọi cho tôi!
Tôi không hứa sẽ làm bạn quên đi tất cả, nhưng tôi có thể giúp bạn tìm niềm tin trong cuộc sống.

Nhưng một ngày nào đó, bạn gọi mà không thấy tôi trả lời.
Bạn hãy đến bên tôi, vì lúc đó tôi đang cần bạn!

Trong cuộc đời dù hai tiếng BẠN & BÈ thật rất ư khác biệt nhưng hai tiếng "bạn bè" vẫn thường được ghép đôi !

-Khi đắc thời đâu biết... AI là BẠN
-Lúc thất thời mới biết ... BẠN là AI
-Trong cuộc vui vẫn coi ... BÈ là BẠN
- Khi hoạn nạn mới biết ... BẠN là BÈ.



  Xin phép tâc giả và dịch giả đăng bài viết trên website "Nghiên cứu Quốc tế". Trung Quốc được lợi gì từ cuộc chiến ở Gaza? Nguồn...