Vẫn câu chuyện từ chức

Vẫn câu chuyện từ chức
Chuyện ông Trần Đăng Tuấn bên ngành truyền hình từ chức đã làm tốn không ít giấy mực (“tốn” ở nghĩa tương đối, vì thời @ đâu có chi mất xu giấy mực nào).
Chưa thấy nhà đài chính thức lên tiếng gì (trừ họp hành giao ban, vì chỉ như vậy thì dân chưa thể biết thêm gì nếu không đưa nội dung việc này ra công khai).
Còn quan chức cao trong bộ máy - là vị đứng đầu VPCP - thì ngày 31/8 vẫn nói với báo giới là chưa nhận được đơn từ chức của ông Tuấn (gửi ngày 24/8).
Các động thái, chi tiết này đan xen càng làm cho dư luận “nóng” lên với những trao đổi, bình luận, sang tai nhau bên lề một sự kiện tuy không lớn và hệ trọng quốc kế dân sinh gì nhưng nó đầy tính nhạy cảm.
Đúng là như vậy, vì từ nhiệm thì cũng đã xảy ra từ ít năm gần đây. Nhưng từ ở chức vụ này phải nói là cao nhất từ trước tới nay. Lại nằm ở một ngành làm công tác tư tưởng văn hóa, là nghề báo chí, thì nên được xem là một hiện tượng không bình thường nữa rồi.
Đáng tiếc là các phản ứng của xã hội chúng ta, nhất là phản ứng của bộ máy nhà nước về một sự việc gây xôn xao dư luận như thế này lại có vẻ kín tiếng, thế thủ, hoặc xem là thường thì thật là khó hiểu.
Viết đến đây tôi muốn tạm dừng để chuyển đến các bạn bè giới blogger chúng ta cùng xem một số thông tin, nhận định dưới đây về sự việc kể trên (bài phỏng vấn cựu phóng viên Đài THVN Trần Quang Vũ và bài viết của nhà báo Xuân Ba).
Nguyễn Vĩnh
-----------------
Bài phỏng vấn:
Những câu hỏi phía sau đơn xin từ chức
của ông Phó tổng giám đốc VTV
Mặc LâmMặc Lâm tìm hiểu câu chuyện qua bài phỏng vấn nhà báo Trần Quang Thành hiện đang định cư tại Đông Âu, ông nguyên là phóng viên của đài truyền hình Việt Nam trong nhiều năm qua, mời quý vị theo dõi sau đây
Một người giỏi, nhiều kinh nghiệm
Mặc Lâm: Thưa mới đây ông Trần Đăng Tuấn đã chính thức gửi đơn từ chức phó tổng giám đốc đài THVN, đây là một sự kiện hiếm thấy. Là người từng làm việc lâu năm trong đài truyền hình Việt Nam ông có thể cho biết nhân thân của ông Tuấn như thế nào không thưa ông?
Trần Quang Thành: Ông Trần Đăng Tuấn là tiến sỹ đầu ngành truyền hình được đào tạo bài bản từ Đại học tổng hợp Lomonoxop và Viện hàn lâm khoa học ở Liên Xô cũ. Ông Trần Đăng Tuấn đã có hơn 20 năm công tác tại Đài Truyền hình Việt Nam. Ông có đóng góp quan trọng trong việc xây dựng chiến lược Đài truyền hình Việt Nam giai đoạn 1996- 2000 và 2000- 2010. Là người nêu ý tưởng và thực hiện việc mở nhiều kênh sóng truyền hình từ điểm xuất phát VTV chỉ có 1 kênh, phát sóng vài tiếng trong 1 ngày.
Đặc biệt, ông đã đề xuất ý tưởng tự thu, tự chi trong bối cảnh nhận thức chính trị của lãnh đạo Việt Nam về báo chí còn khắt khe, thiển cận. Thời ông Phan Văn Khải làm Thủ tướng ông đã bảo vệ thành công trước Chính phủ đề án để truyền hình Việt Nam có được doanh thu hơn 2000 tỷ tự lo tiền lương và tái đầu tư như ngày hôm nay. Phó Tổng giám đốc Trần Đăng Tuấn, là một người lãnh đạo có năng lực, có uy tín không chỉ được cán bộ, viên chức Đài Truyền hình Việt Nam mến mộ mà còn được các bạn đồng nghiệp trong ngành truyền hình cả nước tín nhiệm, đánh giá cao.
Mặc Lâm: Theo như ông nói thì ông Trần Đang Tuấn làm việc rất tốt và triển vỏng còn lên cao hơn nữa nhưng tại sao ông ta lại từ chức?
Trần Quang Thành: Nếu mình nhìn vào lá đơn của ông ấy thì rất đơn giản thôi. Lá đơn đề ngày 30 tháng 8 ông đệ đơn lên Thủ tướng xin từ chức phó giám đốc của đài truyền hình Việt Nam. Ông không giải thích nội dung nhưng quá trình công việc của ông ấy tại đài THVN cũng như việc bức xúc của ông ấy.
Ông đã bị o ép và ức chế không thể nào thực hiện được nhiệm vụ của mình và nhất là không công bằng trong việc bố trí công việc trong đài THVN. Chẳng hạn như 6 năm trở lại đây, ông Trần Đăng Tuấn bị cô lập, vô hiệu hóa bởi ông Vũ Văn Hiến – Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng giám đôc Đài Truyền hình Việt Nam và phe nhóm của ông ta. Trong thông báo mới đây của Ủy ban kiểm tra Trung ương Đảng do ông Nguyễn Văn Chi, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương ký đã kết luận nhiều vụ việc cán bộ, viên chức, đảng viên ở Đài Truyền hình Việt Nam tố cáo, khiếu nại ông Vũ Văn Hiến là có cơ sở và đúng sự thật.
Tuy nhiên ông Vũ Văn Hiến đã được họ bao che, dung túng. Việc bao che này khiến ông Vũ Văn Hiến và phe cánh ngày càng lộng hành tìm mọi cách để loại bỏ ông Trần Đăng Tuấn và những người trung thực kiên trì đấu tranh vạch trần những sai trái của ông ta và phe cánh.
Đó còn là do sự bao che trước các sai phạm của ông Tổng giám đốc Vũ Văn Hiến như tham nhũng, trù dập cán bộ, nhưng vẫn không ai xử lý gì cả.
Không thể là chuyện bình thường
Mặc Lâm: Báo Lao Động số mới nhất viết rằng ông Trần Đăng Tuấn từ chức để ra làm việc cho một công ty truyền hình tư nhân với số lương cao hơn, đây có phải là lý do chính khiến ông Tuấn ra đi hay không?
Trần Quang Thành: Ông Trần Đăng Tuấn đúng là sẽ ra ngoài làm việc tại một công ty truyền hình vệ tinh tư nhân. Ông ấy không phải ra ngoài để kiếm lương cao đâu, mà ông ấy ra ngoài để phát huy cái năng lực của ông ấy. Vì ông làm trong đài THVN thì năng lực của ông ấy không thể phát huy được vì bị o ép. Chẳng hạn như bạn thấy đấy dự án Trung tâm sản xuất chương trình Đài Truyền hình Việt Nam có vốn đầu tư hơn 4000 tỷ- vốn ODA vay của Nhật Bản nhưng đang bị đắp chiếu hơn 1 năm nay vì rơi vào vòng kiện cáo với nhà thầu nước ngoài.
Nếu mà muốn nói tôi xin so sánh như thế này: trước ông Trần Đăng Tuấn có một nhân vật khác, đó là ông Thái Minh Tần, hồi xưa ông ấy là giám đông công ty xuất nhập khẩu của đài THVN, sau đó cũng bị ông Vũ Văn Hiến o ép sau đó buộc lòng phải ra đi. Sau đó ông về đài truyền hình kỹ thuật số VTC và làm giám đốc kéo theo rất nhiều anh em sang đấy làm việc. Ông Trần Đăng Tuấn cũng vậy ra đi vì bị o ép chứ không phải lương cao đâu.
Mặc Lâm: Xin ông một câu hỏi cuối cùng nữa đây là lần đầu tiên một ông Phó tổng giám đốc từ chức lại được sự quan tâm đồng loạt của báo chí như vậy, hiện tượng này nói lên điều gì thưa ông?
Trần Quang Thành: Hiện tượng anh em báo chí mấy hôm nay, hay là trên các blog thì anh thấy người ta rất băn khoăn và chia sẻ với ông Trần Đăng Tuấn. Vì người ta thấy ông này là con người có tài mà nếu đi khỏi đài THVN thì đó là một thiệt hại lớn cho ngành phát thanh truyền hình Việt Nam.
Mặc Lâm: Xin cám ơn nhà báo Trần Quang Thành đã dành cho chúng tôi cuộc phỏng vấn ngày hôm nay
Nguồn: RFA
-----------------
Bài viết của Xuân Ba:
Chợt nghe Tiến sĩ từ quan
Xuân BaTin trên các báo, ông Trần Đăng Tuấn, Phó Tổng Giám đốc thường trực Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) vừa gửi đơn từ chức lên Thủ tướng Chính phủ. Trước đó, tại Đại hội Đảng bộ Đài Truyền hình Việt Nam khóa IX, ngày 24 đến 25 – 8, ông Tuấn đã xin rút không tham gia cấp ủy khóa mới, với lý do sẽ đệ đơn lên Thủ tướng Chính phủ xin chuyển công tác khỏi Đài truyền hình Việt Nam…
Năm đã xa ấy, tôi được nhập vào một nhóm công tác có những Đỗ Quý Doãn, Vũ Duy Thông, Hữu Ước, Trần Đăng Tuấn… Thời điểm ấy, Hồng Kông Ma Cao còn chưa về với Trung Hoa lục địa nên có lắm thứ bắt mắt cánh viết lách. Nhóm công tác khi đó chưa có vị nào là quan to những là tướng lĩnh cùng thứ trưởng này khác nên xuyên suốt chuyến đi là những xôm tụ cùng là những tở mở thân tình.
Chả phải là lần đầu nhưng đận ấy có lẽ là những lần được ngồi lẫn nằm lâu lâu với Trần Đăng Tuấn. Mới tứ thập nhưng Tuấn đã chững chạc ở vị thế Phó Tổng Đài THTW. Biết thêm Tuấn có lắm lắm kỷ niệm ở xứ Nga La Tư thời gian tu nghiệp báo chí tại Lomonosov và làm Tiến sĩ báo chí bên đó. Với phần đông các nhà này khác cầm bằng TS bên xứ Đông Âu nhất là Liên Xô, biết được địa vị thấp tịt của mình, tôi luôn có sự kính cẩn như các cụ dạy là kính nhi viễn chi (đứng xa mà ngó). Với Tuấn, lại thêm cả cảm giác khó gần? Nhất là cái cung cách cứ ngang ngang gióng một, đôi khi lại nhát gừng…
Nhưng với ông TS báo chí này, không mấy lâu lắc, dần dà tôi đã vun được cảm giác kính nhi cận chi thân gần lúc nào! Có lẽ chả phải mớ kiến thức lúc nào cũng bề bộn trong đầu ông TS mà Tuấn cởi mở và chia sẻ với anh em bạn bè những nhận xét khá sắc? Tỷ như đi coi cái nhà thờ đổ nát tại Ma Cao, không biết Tuấn găm trong đầu từ bao giờ chi tiết có cha cố người Việt từng hành đạo tại đây. Ngó qua những sòng bạc tầm cỡ thế giới ở Ma Cao, Tuấn xa xôi về những cái van xả van xì chi đó ở một xã hội hiện đại! Rằng mai kia ở xứ mình ai dám chắc rằng nó không có những cái van đại loại vậy?
Lại tò mò được biết Tuấn từ cậu học sinh giỏi của trường Lê Hồng Phong Thành Nam bước thẳng vào cơ chế học hành đào tạo thế mà không biết tại sao lại có khiếu quản lý? Tôi không rành lắm những khúc nhôi làm nên những nắc nỏm này khác của đồng nghiệp về một anh Phó Đài TH cứng tay này khác.
Có lẽ những ngày thường mờ nhạt của Trần Đăng Tuấn ở Trường báo chí T.Ư đã sáng đã cháy lên khi về làm việc ở Đài TH. Người coi ti vi những năm đầu 90 bắt mắt ưng tai với một BLV Trần Đăng Tuấn về mảng chiến sự Irak. Rồi nghe đâu trong thời gian ấy, Tuấn là một trong những người quyết liệt nêu ý tưởng và thực hiện việc mở nhiều kênh sóng truyền hình từ điểm xuất phát VTV chỉ có 1 kênh, phát sóng vài tiếng trong 1 ngày.
Không biết có chính xác không nhưng nghe nói Tuấn là người đề xuất ý tưởng tự thu, tự chi trong bối cảnh công tác quản lý báo chí còn khắt khe? Lại nghe nói Trần Đăng Tuấn đã bảo vệ thành công trước Chính phủ đề án để truyền hình Việt Nam có được doanh thu hơn 2.000 tỷ tự lo tiền lương và tái đầu tư? Cái năm mà Trần Đăng Tuấn đóng chức Phó Tổng đài TH là năm Tuấn mới 39 tuổi. Là một trong những người thành lập ra VTV3 và tố giác với thiên hạ những MC những BTV, BLV bắt mắt Văn Sâm, Tạ Bích Loan, Nguyễn Thanh Lâm, vv và vv…
Trần Đăng Tuấn (đội mũ) trong chuyến công tác ở nước ngoài. Ảnh: Xuân Ba
Chuyến đi ấy nhóm công tác cũng qua đại lục Trung Hoa đến cả Thâm Quyến Bắc Kinh. Bữa ấy ở Bắc Kinh tại một hiệu thư pháp Tàu, tôi thấy Tuấn cứ ngây người trước một bức tranh. Nói là quốc họa cũng chả phải nhưng hình như đã quá quen mắt với mọi người bức tam cố thảo lư về tích Lưu Huyền Đức đi cầu người hiền từng đứng chôn chân trước lều tranh của Gia Cát Khổng Minh.
Tôi ngạc nhiên làm chi mà Tuấn phải đứng ngây ra như thế? Khẽ hích Tuấn thì anh chỉ vào dòng chữ mé dưới bức tranh viết theo lối thảo. Tò mò coi kỹ thì người ta trích lời bài hát của Khổng Minh Phượng ngao tường ư thiên nhận hề, Phi ngồ bất thê! Sĩ phục xử ư nhất phương hề, Phi chúa bất y! Lạc cung canh ư lũng mẫu hề, Ngô ái ngô lư. Liêu ký ngạo ư cầm thư hề, Dĩ đãi thiên-thì… Lời ấy đại ý rằng chim phượng (loài chim khôn) chỉ chọn cành ngô (ngô đồng) mà đậu! Kẻ sĩ khôn ngoan thì phải tìm được minh chủ mà thờ…
Minh chủ? Đề tài ấy dường như được khơi được nối khá lâu khi chúng tôi trở về nhà nghỉ! Mà chủ trò mà xôm tụ vẫn là nhà thơ Vũ Duy Thông và Trần Đăng Tuấn. Chao ôi nghe hai ông lắm chữ đang hào phóng thả lời về những minh chủ xưa nay, tôi thầm nghĩ, các ông có nói chi thì nói, khoe gì thì khoe chính các ông cũng phải rèn phải sắm cho mình tư thế và phẩm cách của thứ na ná như minh chủ! Chứ còn gì?
Vũ Duy Thông khi đó chức tước chưa lớn nhưng cũng là một yếu nhân của Ban Văn hóa tư tưởng. Nếu chả may kém đi sự đồng cảm thông cảm kể cả sự thưởng phạt nghiêm minh rạch ròi biết người biết ta với đám ký giả hay các Tổng Biên tập thì cũng phiền phức rắc rối thay! Còn ông Phó thường trực đài tivi Trung ương kia, đang đóng cái ngôi dưới một người trên… một số người, đằng sau ông là số phận là tình cảm là sự trao gửi tin cẩn của hàng trăm hàng ngàn nhân mạng cán bộ phóng viên. Lại chợt nghĩ thêm, những anh tính ngang như… Tuấn mà chợt tâm đắc với chuyện minh chủ nào đó tít mù xa thì phải có sự tinh tường chọn lựa lắm lắm?
Bẵng đi lẩu lâu chi tiết ấy đã nhạt nhoà. Chợt mồn một trở lại vào cái đêm đã xa nằm chung phòng với cụ Phạm Khắc Lãm, nguyên Giám đốc đài THTW trong một chuyến đi. Được hầu chuyện trưởng nam ngài Đổng lý ngự tiền Phạm Khắc Hoè là một cái thú. Trong những câu chuyện không đầu cuối vào cái đêm mất ngủ do lệch múi giờ ấy, có một lúc cụ Lãm kể tôi nghe những khúc sở đắc của cụ. Điều sở đắc của cụ kể ra cũng hiếm hoi nhưng mà cũng có… Ấy là đoạn tìm được người tài!
Người tài? Ví dụ? Cụ Lãm kể ra trường hợp Trần Đăng Tuấn khi đang làm cán bộ giảng dạy ở trường báo chí. Tình cờ trong một cuộc, cụ Lãm gặp được Tuấn. Biết nhau đã lâu nhưng cũng phải năm tao bảy tiết, gõ hết nơi này nơi khác cụ mới triệu được Trần Đăng Tuấn về đài TH. Mồn một trong đêm tôi tưởng tượng vẻ mặt thoải mái của cụ Lãm khi cụ đang hít hà khen Tuấn gì thì gì khi đó vẫn là một yếu nhân của đài THTW.
Nghề nó chọn người cậu ạ, chứ chả phải người chọn nghề! Cụ Lãm rủ rỉ. Tôi nghe vậy thì biết vậy nhưng chọn gì chả biết mà Tuấn đã gặp may khi gặp cụ Lãm? Minh chủ hay không chưa rõ nhưng Tuấn đã từng có một thời phát tiết khi làm chủ được cái môi trường do cụ Lãm tạo ra?
Có lẽ tạm hiểu, tạm biết về Trần Đăng Tuấn không phải chỉ có những cuộc tiếp xúc thoảng qua? Nhà quản lý ấy từng lập ngôn? Một dạo trĩu trên tay tôi là cuốn Phản biện và tự phản biện của Trần Đăng Tuấn. Hơn 200 trang in có vẻ như tập hợp hơn 30 bài báo nhưng thực sự đó là những suy ngẫm những ví dụ sinh động về một công cụ sắc bén hữu hiệu trong tiến trình dân chủ. Hãy lướt qua ít dòng tự bạch của tác giả.
Phản biện và tự phản biện là cách để cuộc sống diễn ra, cuộc sống đi lên. Nó là điều tự nhiên. Đó không phải là vấn đề muốn hay không muốn. Ở vị trí quyền lực, coi trọng phản biện sẽ có được phản biện xã hội có tổ chức, giúp ích lớn cho ổn định và phát triển; ngược lại, tránh né phản biện xã hội, kết quả là nhận được phản biện xã hội tự phát – mảnh đất thuận lợi để hình thành tâm thế phản kháng xã hội.
Nhưng áp dụng điều tự nhiên ấy vào cuộc sống xã hội, vào quản lý xã hội lại là việc không đơn giản. Ít nhất có ba vật cản với phản biện xã hội.
Vật cản thứ nhất là sự khó chịu thường tình với ai “trái ý”. Người ta vẫn hay ca ngợi “Người hay cãi” nói chung, và vẫn ác cảm với “Người hay cãi” cụ thể ở trong đơn vị của mình, dưới quyền mình.
Vật cản thứ hai là ngại sẽ nảy sinh cái gì đó “bất ổn”, ảnh hưởng đến vị thế của cá nhân hay cơ quan quyền lực. Thực ra phản biện xã hội nghiêm túc, đúng đắn khác hẳn với phản bác. Phản biện nhằm rà soát, khẳng định, bổ sung, đề xuất giải pháp đúng để thực hiện các mục tiêu xã hội thống nhất. Lo lắng quá đáng chuyện phản biện xã hội dẫn đến phản kháng, gây mất ổn định, trong đa số các trường hợp xuất phát từ căn bệnh ích kỷ của người, của cấp đang có quyền lực. Mà căn bệnh ích kỷ ấy cũng lại rất tự nhiên, rất khó tránh.
Vật cản chủ quan thứ ba là: Ngại việc. Ngại mất thời gian; ngại tốn tiền bạc (một cuộc trưng cầu dân ý dĩ nhiên là tốn kém, không thể làm tràn lan được). Ai đó ngầm nghĩ trong bụng “Rách việc! Trăm người trăm ý, chắc gì đã hơn một người quyết”. Những người đó không hiểu một điều là: thực hành dân chủ bao giờ cũng mất thời gian, mất công sức hơn là quyết định một chiều. Cái hay duy nhất của dân chủ là tránh được sự độc đoán, quan liêu. Mà độc đoán, quan liêu sớm muộn đem lại những khốc hại khôn lường. (Tiếp…)
* *
*
Không có điều kiện ngồi với Trần Đăng Tuấn lâu hơn để tường ngọn nguồn lạch sông trước sự quyết định có vẻ như đột ngột ấy? Nghe nói thời gian gần đây Tuấn không gặp may? Hình như đã đứt đi cái mạch hào sảng như thuở nào khi gặp minh chủ và bây giờ tình thế đã khác?! Tôi không thể biết và chả thể đoán định được khi nghe những phong thanh này khác đại loại như thế? Nhưng tôi biết với tính cách của mình có lẽ Tuấn đã không thể làm khác? Giang sơn dị cải bản tính nan di? Sông núi còn dễ di rời nhưng tính cách của con người khó thay lắm!
Chợt nhớ cái câu của Nguyễn Du không biết ai chép vào sổ của Tuấn như là đóng đinh một thân phận vào cơ chế: đạp hướng danh đồ bất điếu đầu (Bước lên con đường danh vọng thì không quay đầu lại được nữa). Nhưng Tuấn đã lui, đã đột ngột một khúc ngoặt vào cái tuổi 53? Muộn còn hơn không?
Hình như hơi bị hiếm những người ở cương vị như Tuấn từ quan? Chợt nhớ đã lâu có một ông quan báo, cũng tên Tuấn, ông Nguyễn Anh Tuấn chủ sự VietNamnet cũng làm đơn từ quan! Nhưng hình như ông chỉ… dỗi một tý thôi cho vị thế của ông vững vàng như bây giờ! Quả là quan chức thời nay không biết thế nào mà lần? Tuấn này với Tuấn kia khác nhau không phải một ông cấp trưởng một ông cấp phó?
Với Trần Đăng Tuấn này, cái bắt tay và nụ cười cố hữu nửa miệng nhưng cởi mở của Tuấn khi gặp vội lúc chiều nay dường như ngầm mách tôi rằng Tuấn không thể quay đầu lại được nữa rồi! Cái cười ấy khiến tôi chợt nhớ kiểu cười thoải mái của anh Lương Văn Lý buổi anh tuyên bố từ quan! (Anh Lý đang làm phó GĐ sở KH-ĐT TPHCM đã trả chức ra mở công ty – mà trước đó ít năm anh cũng rời sở ngoại vụ thành phố nơi anh cũng ở chức vụ phó GĐ. Anh Lý là thạc sĩ công pháp quốc tế, được đào tạo từ bé ở Thụy Sĩ, rất giỏi 2 ngoại ngữ thông dụng Pháp và Anh).
Thôi làm chi thì làm, mong cho cái cười cùng tính cách ấy như một thứ hữu sản theo Trần Đăng Tuấn đến cuối cuộc chơi! Và nữa, nếu chưa hoặc không gặp được minh chủ thì tự mình phải gắng làm chức phận ấy?
(Đêm 31-8-2010)
Theo báo Tiền Phong