Tây Nguyên trên đó, Tây Nguyên cao cao...
CLB Hưu trí Bộ NG thường tổ chức chuyến đi Xuyên Việt (như vài năm trước là chương trình đi qua mấy tỉnh Tây Nguyên, trong đó có Tp Đà Lạt; sau đó quay xuống SG với những chuyến đi ngắn các tỉnh xung quay, rồi trở ra Bắc theo đường ven biển về Hà Nội). Hơn chục năm nay ban chủ nhiệm với sự nhiệt tình của "đoàn trưởng" không bao giờ phải bầu lại là cụ Nguyễn Văn Phán, đã tổ chức được 4 lần rồi.
Tôi đã đi chuyến đầu hè năm 2012. Đi đầu tháng 4, trải qua đúng một tháng đi liên tục, thăm rồi nghỉ ở hàng trăm địa điểm - trong đó có chuyến ra thăm Côn Đảo mà khi tới SG lấy vé máy bay khứ hồi chặng này.
Là chuyến đi xa lâu ngày nhất mà tôi đi theo đoàn của các cụ hưu trí từng công tác cùng một Bộ, không kể hồi còn đi làm, tôi cũng được đặt chân lên vùng này vài ba lần...
Cảm tưởng cá nhân, Tây Nguyên với tôi luôn thấy cái đẹp, lạ với vẻ độc đáo.... Và có lẽ ấn tượng mạnh mạnh nhất khi tới với Tây Nguyên là một sự "hùng vĩ" đặc trưng của một "nóc nhà đất nước". (khác với "vẻ hùng vĩ" của những vùng núi cao Tây Bắc và Việt Bắc của nước ta...
Mới đây tình cờ xem được một phóng sự ảnh rất đẹp về vùng đất Tây Nguyên. Lại nghe nói CLB của cụ Phán sắp tổ chức một chuyến đi xuyên Việt nữa (cuối tháng 3/2015), nhưng thật rất tiếc, lần này chỉ "tạt" qua Đà Lạt mà không đi thăm dải đất dài rộng của Tây Nguyên..., nên tôi càng muốn đưa thiên phóng sự bằng ảnh này lên đây...
Trước khi vào "xem" phóng sự, tôi vẫn muốn chuyển tới bè bạn trên cái Blog nhà trồng này một lời tư vấn, "nếu ai chưa đi Tây Nguyên thì
nên sắp xếp mà đi..."; còn người đi rồi, tham quan chưa kỹ, thì rất nên... "đi lại một lần Tây Nguyên".
Đương nhiên có vấn
đề sức khỏe, thấy "thoải mái" thì hãy nhập cuộc các bạn nhé, đừng "cố" quá ở tuổi đã cao mà lại phải đi dài ngày...
Nguyễn Vĩnh (Vệ Nhi) g-th
-------
Tháng 3, lên Tây Nguyên...
Tác giả phóng sự ảnh là Hữu Thành Nguyễn
 |
| Rừng Khộp |
Tôi đã có 3 lần lên Tây Nguyên. Cứ mỗi lần đi
tôi lại khám phá ra nhiều điều thú vị về vùng đất huyền thoại này. Và, chuyến
đi tháng 3 năm 2014 là chuyến đi khác lạ khi tôi có nhiều thời gian tiếp xúc
với nhiều lễ hội dân gian của người bản xứ Ê Đệ, M’Nông v.v với nhiều cảm xúc
tràn đầy…
 |
| Thác Dray Sap |
 |
| Thiếu nữ M'Nông |
 |
| Tắm sông Serepok |
Theo “Bách khoa toàn thư mở Wikipedia”
Trước thế kỷ 19, Vùng đất Tây Nguyên từ xưa vốn là
vùng đất tự trị, địa bàn sinh sống của các bộ tộc thiểu số, chưa phát triển
thành một quốc gia hoàn chỉnh. Do đất rộng, người thưa, các bộ tộc thiểu số ở
đây thỉnh thoảng trở thành nạn nhân trước các cuộc tấn công của vương quốc
Champa ở phía đông hoặc Chân Lạp ở phía tây nhằm cướp bóc và bắt nô lệ. Tháng 2
năm Tân Mão niên hiệu Hồng Đức thứ 2 (1471), vua Lê Thánh Tông thân chinh đi
đánh Chiêm Thành, phá được thành Chà Bàn, bắt sống vua Champa là Trà Toàn, sáp
nhập 3 phần 5 lãnh thổ Champa thời đó vào Đại Việt. Hai phần Champa còn lại,
được Lê Thánh Tông chia thành các tiểu quốc nhỏ thuần phục Đại Việt. Phần đất Phan
Lung (tức Phan Rang ngày nay) do viên tướng Chăm là Bồ Trì trấn giữ, được vua
Lê coi là phần kế thừa của vương quốc Chiêm Thành. Một phần đất nay là tỉnh Phú
Yên, Lê Thánh Tông phong cho Hoa Anh vương tạo nên nước Nam Hoa. Vùng đất phía
Tây núi Thạch Bi, tức miền bắc Tây Nguyên ngày nay được lập thành nước Nam Bàn,
vua nước này được phong là Nam Bàn vương.
 |
| Hạn Hán |
 |
| Lên Nương |
 |
| Múa hát |
Sau khi Chúa Nguyễn Hoàng xây dựng vùng cát cứ
phía Nam, các chúa Nguyễn ra sức loại trừ các ảnh hưởng còn lại của Champa và
cũng phái một số sứ đoàn để thiết lập quyền lực ở khu vực Tây Nguyên. Các bộ
tộc thiểu số ở đây dễ dàng chuyển sang chịu sự bảo hộ của người Việt, vốn không
có thói quen buôn bán nô lệ. Tuy nhiên, các bộ tộc ở đây vẫn còn manh mún và
mục tiêu của các chúa Nguyễn nhắm trước đến các vùng đồng bằng, nên chỉ thiết
lập quyền lực rất lỏng lẻo ở đây. Trong một số tài liệu vào thế kỷ 16, 17 đã có
những ghi nhận về các bộ tộc Hré, Hroi, Kor, Bru, Ktu và
Pacoh,Djarai Mnong và Rhadé Epan, Raglai, Mạ để chỉ các bộ tộc thiểu số sinh trú ở vùng Nam Tây
Nguyên ngày nay
 |
| Lễ cúng Bến Nước |
 |
| Khu du lịch Buôn Đôn |
 |
| Lễ hội Đâm Trâu |
.
 |
| Cúng Bến Nước |
Tuy sự ràng buộc lỏng
lẻo, nhưng về danh nghĩa, vùng đất Tây Nguyên vẫn thuộc phạm vi bảo hộ của các
chúa Nguyễn. Thời nhà Tây Sơn, rất nhiều chiến binh thuộc các bộ tộc thiểu số
Tây Nguyên gia nhập quân Tây Sơn, đặc biệt với đội tượng binh nổi tiếng trong
cuộc hành quân của Quang Trung tiến công ra Bắc xuân Kỷ Dậu (1789). Tây Sơn
thượng đạo, vùng đất phía Tây đèo An Khê là một căn cứ chuẩn bị lực lượng cho
quân Tây Sơn thủơ ban đầu. Người lãnh đạo việc hậu cần này của quân Tây Sơn là
người vợ dân tộc Ba Na của Nguyễn Nhạc.
 |
| Mua và Bán |
 |
| Thi voi đá Banh |
 |
| Thi voi chạy tốc độ |
 |
| Thi voi bơi qua sông Serepok |
Thời Pháp thuộc người
Kinh bị hạn chế lên vùng Cao nguyên nên các bộ tộc người Thượng sinh hoạt trong
xã hội truyền thống. Mãi đến giữa thế kỷ 20 sau cuộc di cư năm 1954 thì số
người Kinh mới tăng dần.
 |
| Cồng Chiêng |
 |
| Đánh cá Hồ Lak |
 |
| Voi ở Hồ Lak |
Từ đó nhiều dân tộc thiểu số chung sống với dân
tộc Việt (Kinh) ở Tây Nguyên như Ba Na, Gia Rai, Ê đê, Cơ Ho, Mạ, Xơ Đăng, Mơ
Nông...
 |
| Người M'Nông làm chổi |
 |
| Khát nước |
 |
| Nụ cười M;Nông |
 |
| Già làng N;Nông |
Tây Nguyên, nay đã là một vùng đất chiến lược
của thời Việt Nam
hiện đại ngày nay. Chính vì vậy hiểu thêm về đất và người ở đây cũng là một sự
hãnh diện của một công dân Việt – Tôi nghĩ thế!
 |
| Đôi bạn... |
.jpg)
