Chủ Nhật, 31 tháng 3, 2019

CHÂN DUNG NGƯỜI PHỤ NỮ - CHÍNH KHÁCH

Tiếp theo những hình ảnh về sự rối bời trên đường phố nước Anh xung quanh chuyện đi/ở của Brexit, chủ blog muốn post ít dòng phác họa chân dung một nhân vật trung tâm của Brexit: đó là người phụ nữ - chính khách Theresa May.

PHÁC HỌA CHÂN DUNG NGƯỜI PHỤ NỮ - CHÍNH KHÁCH ĐỈNH CAO ĐANG ĐỐI MẶT VỚI THẤT BẠI

Chính khách đó là Theresa May, nữ thủ tướng của nước Anh. Khi mới lên nắm quyền, ở Anh ít ai nghĩ rằng một người tiếp thu bộ hồ sơ Brexit lại sụp đổ sự nghiệp chính trị TỪ chính hồ sơ đó.

Tuy nhiên với bà May, Brexit không phải là vấn đề gai góc nhất mà Madam Theresa đảm nhận, bà luôn nghĩ thế. Bởi theo bà, đất nước còn tồn tại những vấn đề xã hội nóng bỏng khác cần được vượt thoát. Nên ngay khi ngồi vào ghế thủ tướng, trong đầu bà May đã có những kế hoạch rất lớn. Đó là ngoài chuyện ra khỏi EU còn có cả loạt những dự định - mà xuyên suốt là cuộc đấu tranh quyết liệt với sự bất bình đẳng “quá bạo liệt” trong lòng nước Anh.

Thế mà lúc này, vào buổi tối định mệnh 27/3 vừa qua - cũng giống như người tiền nhiệm từng ngã gục trước Brexit -, bà May đã thừa nhận rằng bà đã hết cơ hội để thực thi một công việc mà bà từng tâm niệm. Đó là cuộc chiến với sự mọi sự bất bình đẳng, là tạo sức mạnh cho nữ giới và xây dựng một xã hội sung túc và công bằng hơn cho Vương quốc Anh.

Sau sự kiện trên ít ngày, trên báo chí Anh cho rằng sự kiện đó (ngày hạ viện bỏ phiếu lần thứ 3 về Brexit) chắc chắn là một khoảnh khắc chua xót nhất đối với sự nghiệp chính trị của bà May, người mà trong gần 3 năm qua đã gần như là “vắt kiệt sức lực” trên một con đường đơn độc để đạt được thỏa thuận Brexit với EU.

So sánh với các tiêu chí tự đặt ra qua 2 lần thất bại nặng nề trước, bà May lần này đã “chơi tất tay”, sẵn sàng đánh đổi nhiệm kỳ thủ tướng của mình để có được sự ủng hộ cần thiết cho thỏa thuận Brexit. Thật là một phụ nữ trí dũng và cũng đầy bản lĩnh với công việc và trách nhiệm mà mình đảm nhiệm.

Tuy nhiên cái điều mà bà Theresa May trông đợi như là “khoảnh khắc thắng lợi”, tức là hiện thực hóa được Brexit lại biến chuyển thành một điều đau sót, tủi hổ như báo chí Anh thú nhận giúp bà.

Và cũng giống như cựu thủ tướng tiền nhiệm David Cameron (ở đảng đối lập với bà), bà May cũng sẽ phải rời ngôi nhà 10 phố Dowing sớm hơn dự định. Suy cho cùng cả hai đều là nạn nhân của một sự chia rẽ hết sức trầm trọng trong nội bộ của cả 2 đảng về vấn đề châu Âu.

Vậy vì sao bà May thất bại? Đây chắc sẽ là một câu hỏi mà xã hội và dư luận Anh còn nhiều dịp đặt ra.

Vốn có một cách tiếp cận rất độc lập và minh triết, bà May đã luôn xác định “phương hướng cho các cuộc thương thảo Brexit” là bà sẽ “không tìm kiếm sự hợp tác xuyên đảng phái” cho mô hình Brexit. Trái lại bà May cho rằng đây là vấn đề chủ quyền nước Anh, quyền lợi của dân tộc Anh và cũng là danh dự nước Anh. Nên bà muốn cả 2 đảng đều cần “dấn thấn” vào công việc chông gai Brexit chứ đừng chỉ lo vun vén cho lợi ích của một đảng phái nào.

Để hiện thực hóa hồ sơ chông gai Brexit, bà May còn tự đưa ra một loạt những “lằn ranh đỏ” mà bà từng long trọng cam kết với Quốc hội và người dân Anh là “sẽ không bao giờ vượt qua”. Quái ác thay, những lằn ranh đỏ này đã hạn chế lựa chọn của bà thủ tướng Anh trong cuộc đàm phán chông gai với EU.

Sự ngoan cường và quyết tâm của bà May với “ý tưởng phục vụ công chúng” hình như đã ngấm vào máu do bà được nuôi dưỡng bởi một người cha là mục sư Anh giáo khiến cho sự nghiệp của bà May đúng là không hề bị hoen ố. Những câu chuyện về lòng tham cá nhân hay tham nhũng đều không hề liên quan đến bà. Bà May cũng được đồng bào bà ngợi khen là “con người kiên trì trách nhiệm” ở một vị trí cực kỳ khó khăn và nhạy cảm, dù bà May đang mắc chứng tiểu đường type 1.

Với bức tranh hoạt động chính trường đó, người ta phải đặt ra câu hỏi, hay đó (sự việc trên) chính là thứ “ngây thơ chính trị” của người đàn bà đầy quyền lực này.

Thử đối chiếu xem:

- Bà May quyết định rằng nước Anh sẽ rời thị trường chung và liên minh hải quan EU, cắt đứt nhiều mối quan hệ kinh tế vốn đã ngày càng gắn chặt Anh quốc với châu Âu lục địa hàng chục năm qua.

à Liệu đây có phải là cách tiếp cận trong thời đại hội nhập và thức thời?

- Cũng do kiên định theo đuổi những mục tiêu trên, cuối cùng bà May dẫn đến một “thỏa thuận phức tạp”. Đến thời điểm thỏa thuận được công bố thì “nhiều chi tiết” đã khiến ngay các nghị sĩ cổ súy Brexit mạnh mẽ nhất trong đảng Bảo thủ của bà, họ cũng nhất tề “nổi loạn”. Rồi hàng loạt những hoạt động và tuyên ngôn “bất hợp tác”, nhiều vụ từ chức của những nhân vật nổi bật trong nội các của bà May đã liên tiếp được công bố.

à Điều này cho thấy sự đánh giá lực lượng, đội ngũ đi theo định hướng của bà đã tỏ ra không đáng tin cậy.

- Một thực tế là chính phe phái ủng hộ Brexit trong đảng bà May nay lại cho rằng thỏa thuận này sẽ khiến nước Anh bị chi phối bởi các quy định của EU sau khi ra đi. Trong khi phe phái muốn ở lại EU thì chỉ trích bà May đã loại trừ khả năng ‘Brexit mềm’ - mà theo đó Anh vẫn nằm trong thị trường chung và liên minh hải quan của EU -, điều sẽ giúp nước Anh tránh khỏi sụt giảm kinh tế do Brexit mà Ngân hàng Anh quốc đã cảnh báo mất đi tới 8% GDP của Anh..

à Tức là trên thực tế, bà May đã để mất phe chủ trương ‘Brexit cứng’ trong đảng của bà trong khi lại không đưa ra được ‘Brexit mềm’ vốn đáp ứng mong đợi của các cử tri Công đảng (đảng Lao động) mà bà cần để bản kế hoạch của bà được Hạ viện phê chuẩn.

Thật đáng tiếc vì các tính toán không được phù hợp của bà Theresa cũng từ sự ngây thơ chính trị chăng?

Kết quả là hoạt động lập pháp trì trệ và bà May phải từ chức sớm.

Đó được coi là một kết thúc ngược đời sau một khởi đầu đầy hứa hẹn. Khi bà May lên nắm quyền hồi tháng 7/2016, bà đi lên từ khối “trung dung” sau khi những nhân vật nổi bật hơn, bao gồm Thị trưởng London khi đó là ông Boris Johnson và Bộ trưởng Tư pháp Michael Gove đã nhận thất bại cay đắng.

Bất kỳ ý tưởng nào mà bà đều có thể dễ dàng thành công trước đó đã nhanh chóng tan thành mây khói khi bà May đưa ra quyết định định mệnh về việc tổ chức tổng tuyển cử sớm hồi tháng 6/2017, tức ba năm trước thời hạn. Lúc đó bà May dường như là đã “tự mình đưa ra quyết định quan trọng này” mà không có góp ý nhiều từ các trợ lý trong khi – như báo chí Anh tiết lộ -, là khi bà May đang lang thang cùng phu quân, ông Philip, ở một vùng thôn quê xứ Wales trong một kỳ nghỉ.

Chắc chắn ở một chính trị gia uyển chuyển hơn có thể quyết định rằng với vị thế thiểu số trong Quốc hội như đảng Bảo thủ của bà May thì cần phải “tiếp cận các đảng phái khác” trên một vấn đề gây chia rẽ như thỏa thuận Brexit. Tuy nhiên, bà May lại chọn “con đường một mình”.

Giống như cựu nữ thủ tướng Anh Margarat Thatcher, bà May, 62 tuổi cũng là một chính trị gia quả quyết và sắt thép. Nhưng như bà May thú nhận hôm 27/3, rằng bà đã không ứng phó tốt khi trong nhiều quán bar trên đất nước Anh người ta ồn ào về Brexit. Điều đó có nghĩa là bà May cũng ít nhạy bén với mọi luồng dư luận và tin đồn. Nên khi gặp phải trở ngại, cách làm của bà May thường là “phản công và phản công”, lặp đi lặp lại một thứ lập luận, trưng ra một thứ chứng cứ, “Brexit có nghĩa là Brexit”… khiến người ta ít chú ý và không có hiệu quả..

Người ta bảo khoảnh khắc xúc động là khi bà May nói trước các thành viên cùng đảng (vẫn vào hốm đó, 27/3), rằng bà sẽ từ chức sớm mặc dù ý định công khai rất rõ ràng của bà trước nay là muốn được tại nhiệm. Nhưng cũng chính bà May đã từng nói với các nghị sỹ thuộc đảng Bảo thủ của bà, rằng bà sẽ ra khỏi dinh thự số 10 ở phố Downing ngay sau khi Brexit xong xuôi, và vì thế sẽ để lại mớ hỗn loạn trong việc xây dựng mối quan hệ tương lai với châu Âu cho một nhà lãnh đạo khác. Điều này chắc chắn dọn đường cho cuộc tranh đấu quyết liệt để chọn người kế nhiệm bà May trong đảng của bà.

Ông George Freeman, một cựu cố vấn của bà May, cho biết khi thừa nhận rằng mình “đã không đáp ứng được đòi hỏi”, bà May gần như muốn trào nước mắt. Ông còn nói rằng bà May thừa nhận đã phạm “nhiều sai lầm” và nói rằng bà dầu sao “cũng chỉ là con người”. Cựu cố vấn Mr Freeman kể rằng sau cánh cửa phòng họp đóng kín, bà May đã nài nỉ: “Tôi van nài các vị đồng liêu hãy bỏ phiếu cho thỏa thuận Brexit; và như thế tôi sẽ ra đi”, và “”cả căn phòng đông đúc người bỗng như chùng xuống trong im lặng”. Có thể như, ông Freeman kể tiếp, “như thể bà ấy chết dưới chính lưỡi gươm của mình, bà ấy muốn đặt đất nước lên trước đảng phái và sự nghiệp và yêu cầu họ làm điều tương tự”, lúc đó “”căn phòng im phăng phắc đến mức mọi người có thể nghe thấy tiếng muỗi bay qua” ông Freeman như kết thức câu chuyện.

Vệ Nhi tổng hợp

Thứ Bảy, 30 tháng 3, 2019

Nước Anh rất chia rẽ về vấn đề Brexit

Hôm nay 29/3 (giờ nước Anh đang vào đầu buổi chiều) là ngày hạn Brexit, nghĩa là nước Anh chính thức rời châu Âu EU. Tuy nhiên điều đó không thành.

Những ngày này càng nhớ London từ tháng 11 đến cuối tháng 12/2018 mình dạo phố gặp biết bao đoàn biểu tình cũng giống những cảnh dưới đây. Chính phủ do bà Theresa May làm thủ tưởng không sao thuyết phục được Quốc hội nước này thông qua các thỏa thuận về Brexit mà bà mất nhiều công đàm phán với các nhà lãnh đạo EU. Không khí trên đường phố khắp nước Anh những ngày đó, chắc cũng như bây giờ là thật "căng như dây đàn" xung quanh chuyện Vương quốc Anh ra đi hay ở lại EU, Có thể nói một câu như dưới đây để làm đầu đề cho bài viết tôi mang về từ trang mạng nuocanh.uk

Xin phép tác giả đưa về trang chủ để thêm nhiều bạn đọc.

Vệ Nhi/Nguyễn Vĩnh

------

Nước Anh rất chia rẽ về vấn đề Brexit

Xuất bản: 28 Tháng Ba, 2019 - 9:17 chiều

Trong khi chờ những bước đi tiếp theo của chính quyền Thủ tướng Theresa May, người biểu tình vẫn kiên trì giơ băngrôn khẩu hiệu đòi chấm dứt Brexit và mở một cuộc trưng cầu ý dân lần thứ 2.

Những khẩu hiệu đòi chấm dứt Brexit trên đường phố nước Anh

Đã hơn 3 năm qua “Xứ sở sương mù” chìm trong chia rẽ và cho tới nay người dân Anh vẫn chưa chắc chắn Brexit sẽ diễn ra như thế nào, khi nào thì diễn ra và thậm chí là liệu tiến trình này cuối cùng có được tiến hành hay không.

Thủ tướng Theresa May hiện đối mặt với vô vàn sức ép.

Cuộc biểu tình phản đối nước Anh rời Liên minh Châu Âu EU bắt đầu từ ngày 23.3. Cuộc biểu tình quy mô lớn nói trên diễn ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng Brexit sau nhiều tháng bế tắc đang nhấn chìm chính trường Anh và mới đây nhất các nhà lãnh đạo EU đã nhất trí lùi thời hạn Anh rời liên minh này tới sau ngày 29.3

Các nhà tổ chức chiến dịch có tên gọi “Để người dân quyết định” xác nhận hơn 1 triệu người đã tham gia cuộc biểu tình/tuần hành trước trụ sở Quốc hội Anh. Cuộc tuần hành lần này được xếp vào hàng những cuộc biểu tình lớn nhất tại thủ đô London kể từ khi diễn ra cuộc biển tình “Stop the War” (Chấm dứt Chiến tranh) năm 2003.

Người biểu tình chống Brexit đứng bên ngoài Tòa nhà Quốc hội ở London vào ngày 17.3.

Một người biểu tình hóa trang thành chú hề để phản đối Thủ tướng Theresa May.

Theo truyền thông Anh, hiện đang có một số lựa chọn Brexit được đưa ra, bao gồm: Chính phủ Anh đàm phán về một liên minh hải quan mới với EU sau Brexit; Anh vẫn ở trong khối thị trường chung thông qua một thỏa thuận hải quan đặc biệt; và Anh ở trong khối thị trường chung nhưng không có thỏa thuận hải quan.

Xã hội anh đang chia rẽ nghiêm trọng xoay quanh việc có rời EU hay không. Đây là bức ảnh thể hiện rõ nhất sự chia rẽ đó. Một người đi bộ xách chiếc túi có dòng chữ “Chúng tôi nói không” đi ngang qua một tấm biểu ngữ có dòng chữ “chúng tôi chọn rời”.

Người biểu tình kiên nhẫn giơ khẩu hiệu phản đối Brexit vào ngày 27.3

Người biểu tình mang theo những khẩu hiệu chỉ trích các chính trị gia khởi xướng Brexit đã nói dối với người dân, lên án tình trạng chia rẽ tại nghị viện và yêu cầu ở lại với Liên minh Châu Âu (EU).

VĂN THẮNG (ẢNH REUTERS)

Thứ Sáu, 29 tháng 3, 2019

Bài hay trên mạng: Ba Vàng - đoạn cuối một cuộc tình

Chiều hôm nay tôi đọc một stt của facebooker Lí Học có bài viết khá độc đáo. Xin phép tác giả đưa lên hầu bạn đọc blog này.

Bài hay trên mạng: Ba Vàng- đoạn cuối một cuộc tình

Tác giả: Lí Học

Chuyện chùa Ba Vàng không phải bây giờ mới thế, thật ra nó xảy ra từ nhiều năm nay. Ai cũng biết cả nhưng không ai nói. Phóng viên cũng biết cả nhưng không tòa soạn nào chỉ đạo... chiến. Âu cũng là thường tình.

Chuyện của Ba Vàng (theo Gia Cát Dự) có thể có những diễn biến phức tạp hơn, có nhiều thay đổi về nhân sự, nhưng suy cho cùng những cái đó cũng không làm cho Phật giáo đương đại thay đổi hoặc tốt hơn. Đó cũng là những lợi ích nhóm Phật giáo (có pha không Phật giáo) mà thôi. Ba Vàng hay Bái Đính, thậm chí Tam Chúc có lùm xùm nhiều hơn nữa thì vẫn là chuyện của những nhóm lợi ích chứ không phải chuyện cải cách tôn giáo hay chấn chỉnh Phật giáo. Hai chuyện hoàn toàn khác nhau.

Thế nên, cá nhân mình có theo dõi vụ Ba Vàng, nói thật cũng giải quyết khâu tò mò là chính. Không hi vọng gì sáng sủa hơn cho Phật giáo, cho kiến trúc Phật giáo từ những chuyện đó.

Từ vụ Ba Vàng, mình le lói nhìn thấy rằng những giá trị tinh hoa của tổ tiên để lại, một lần nữa được khẳng định tính vĩnh cửu của nó. Dù các anh có Tàu hóa, có lòe loẹt, có thương mại, có nhí nhố v.v... đến đâu nhưng những chùa Keo, chùa Thầy, chùa Tây Phương, chùa Mía, chùa Đậu, chùa Kim Liên và rất nhiều ngôi chùa cổ khác vẫn còn đó. Người ta vẫn được đến chùa để được hiểu theo đúng tinh thần Phật giáo của người Việt hàng trăm năm nay. Ngoài ra, người ta đến chùa để thưởng thức sự thanh bình, tĩnh lặng; để thưởng thức những nét tinh hoa về kiến trúc, chạm khắc, đúc tượng, tinh hoa trong những nội dung hoành phi, câu đối mà cha ông đã gửi gắm...

Chuyện của Ba Vàng, ít nhất cũng thức tỉnh được ối người xưa nay u u mê mê, cứ thấy trọc đầu, mặc áo cà sa là khấn vái lia lịa, thầy thầy con con tỏ ra linh thiêng lắm, chẳng biết sư thật sư giả thế nào, chẳng biết đâu là chân tu, đâu là giả tu. Minh thực sự không hiểu nổi hàng trăm (có thể ngấp nghé hàng nghìn) người ngồi dưới khán phòng im phăng phắc nghe em Yến, anh Trúc Minh ở Ba Vàng nói những điều mà bây giờ rất nhiều người cho là nhăng cuội, không hiểu sao họ ăn phải cái bả gì mà tin, nuốt từng lời như vậy. Mình nghe thì thấy nhọc lắm. Độ vài phút đã ngán rồi.

Tôn giáo là tôn giáo, chính trị là chính trị. Tôn giáo mà để chính trị thò chân vào thì tôn giáo trở thành tay sai rồi.

À mà thôi, chuyện đó xin không bàn, nhỡ các fan cuồng của anh Trúc Minh lao vào thì mình vỡ đầu không kịp băng bó.

Đi chùa, ai chưa đi thì cứ thử một lần đến Ba Vàng, Bái Đính. sau đó đi chùa Thầy, chùa Hương, chùa Tây Phương, chùa Mía, chùa Trăm Gian hay ngôi chùa Vô Vi nho nhỏ trên núi cạnh chùa Trầm ở Hà Tây thì sẽ có một cảm nhận khác biệt: Chùa và Công ty Chùa.

Mình viết stt này coi như đoạn t uyệt với chuyện Ba Vàng, đoạn tuyệt với các loại Công ty chùa (mà mình xưa nay cũng chưa bao giờ ngợi ca những Công ty đó cả).

Bai bai Ba Vàng. Hoan hỉ cho Phật giáo chân chính của dân tộc./

Chuyện nghề báo (1)

Chuyện nghề báo (1)

Vì cũng có nhiều việc nhà nên tôi đã không ngó ngàng đến blog của mình từ 2 tháng rưỡi nay, thay vào đó tôi vẫn sắp xếp để có chút thời gian có thể để lên facebook, đọc - xem và viết chút đỉnh cho khỏi quên nghề. Âu cũng là một phương cách tốt nhất "luyện não" (thể dục bộ não) cho người cao tuổi.

Hôm nay xin trở lại blog.

Tôi nghĩ cách trở lại tốt nhất là kể về những câu chuyện về báo chí, truyền thông, một nghề mà tôi yêu thích và có thể nói đã theo đuổi nó suốt quãng đời mình sống.

Bài đầu tiên là một chuyện của báo chí nước ngoài, cụ thể báo chí của một nước rất phát triển như nước Anh. Thành công của họ rất nhiều, rất lớn nhưng không phải không có những thất bại, mà thất bại đắng cay trong nghề nghiệp là khác. Đó là nội dung bài viết dưới đây kể lại một câu chuyện buồn, một “thất bại của báo chí”.

Xin phép tác giả bài viết và mới bạn đọc theo dõi bài viết đính kèm sau đây.

Vệ Nhi/Nguyễn Vĩnh

-------

Toàn tập Nhật ký Hitler, bê bối tin giả lớn nhất làng báo Đức

Thaotin | Lạ | 08 - 05 - 2018

43

Tháng 5-1983, làng báo Đức chấn động vì ‘Toàn tập Nhật ký Hitler’ mà Sunday Times trích đăng là giả mạo. Hai tổng biên tập mất chức, một nhà báo đi tù, kẻ giả mạo đi tù. Tòa soạn tạp chí Stern bị lừa 2,35 triệu bảng Anh.

Quyển cuối cùng trong Toàn tập Nhật ký Hitler còn sót lại được bán đấu giá năm 2004 tại Berlin – Ảnh: AFP

Dù kỹ thuật viết lỏng lẻo, chất liệu giấy rất mới, cả chữ viết tắt tên cũng không đúng… nhưng Toàn tập Nhật ký Hitler này đã qua mặt hàng loạt sử gia tên tuổi khiến tòa soạn Stern, Đức mua đứt với giá 2,35 triệu bảng Anh – tương đương 9,3 triệu Mark Đức.
Chính Konrad Kujau đã ngụy tạo tất cả 60 quyển trong Toàn tập Nhật ký Hitler. Với sự giúp sức của một nhà báo chuyên nghiệp, những nội dung ngụy tạo này đã lần lượt đăng trên tạp chí Stern của Đức, Sunday Times tại Anh và Newsweek tại Mỹ.
Toàn tập Nhật ký Hitler được “nông dân giấu trong gác mái”

Năm 2013, tờ Die Zeit nhắc lại bê bối Toàn tập Nhật ký Adolf Hitler nhân kỷ niệm 30 năm sự vụ vỡ lở – Ảnh: GETTY IMAGES

Ngày 13-5-1981, ba đồng tổng biên tập tạp chí Stern là Felix Schmidt, Rolf Gillhausen và Peter Koch đi vào phòng xuất bản, trong đó Gerd Heidemann – phóng viên của tạp chí vốn là kẻ thạo tin và có thiên hướng sưu tầm đồ phát xít – và một biên tập viên đã chờ sẵn với chồng quyển sách cũ kỹ được cho là Toàn tập Nhật ký Hitler.
Felix Schmidt kể lại rằng ông háo hức nghe việc làm sao phát hiện Toàn tập Nhật ký và cực kỳ ấn tượng câu chuyện làm sao vận chuyển toàn bộ số nhật ký qua biên giới, giấu trong cây đàn dương cầm.
Gerd Heidemann kể với tòa soạn rằng vào tháng 4-1945, một chiếc máy bay chở vật dụng của Hitler bị rớt gần Dresden. Khi đó, các nông dân gần đó hôi của và phát hiện bộ nhật ký rồi cất giấu trong mái nhà. Sau đó, bộ nhật ký lọt vào một sĩ quan bí mật trong quân đội Đông Đức. Và giờ đây gã sĩ quan này cần tiền nên bán.
Tổng biên tập Felix Schmidt nhớ lại: “Vào tháng 4-1982, tức khoảng một năm sau khi bắt đầu thương thảo mua nhật ký, các quyển sách bắt đầu dày hơn và giá ngày càng cao”.
Suốt hai năm sau đó, Heidemann tiếp tục mua những quyển khác để hoàn tất Toàn tập Nhật ký. Tổng cộng, Stern chi 9,3 triệu Mark Đức mua 60 quyển.
Suốt quá trình mua bán, Schmidt bằng cách này hay cách khác nhiều lần yêu cầu Heidemann cung cấp nguồn bán sách nhưng tay này một mực không nói, vin vào luật “bảo vệ nguồn tin”.
Vừa thương thảo mua các quyển nhật ký, Stern vừa tiến hành kiểm định giả thật của các quyển này.
Các biên tập viên gửi vài đoạn trong nhật ký cho các chuyên gia thẩm định chữ viết ở Mỹ và Thụy Sĩ. Kết luận đều khẳng định đó là chữ của Adolf Hitler. Bởi đơn giản bản chữ gốc Hitler mà Stern gửi đi cũng do chính Kujau và Heidemann viết ra.
Đồng thời, tạp chí Stern đưa các quyển sách cho hai sử gia kiểm định. Nhiều sử gia, trong đó có Hugh Trevor-Roper – người nổi danh với các tác phẩm liên quan đến Hitler, được đưa sang Thụy Sĩ xem Toàn tập Nhật ký Hitler đang được cất giữ trong một ngân hàng Thụy Sĩ.
Ông trùm truyền thông Rupert Mudoch giúp phát tán nhật ký giả

Năm 2012, ông trùm Rupert Murdoch nói rằng việc cho in nhật ký Hitler là sai lầm lớn đi theo ông đến suốt đời – Ảnh: BBC

Đầu năm 1983, Stern bắt đầu gặp gỡ những tờ báo hàng đầu thế giới như Newsweek, Time, Times of London, Sunday Times, Paris Match… Stern bán lại bản quyền khai thác câu chuyện cho Sunday Times trong các bản báo phát hành ở Anh và Khối thịnh vượng chung với giá 200.000 bảng Anh.
Với lời tựa và nhận xét “đây là một tài liệu có tầm quan trọng lịch sử” của sử gia cừ khôi Hugh Trevor-Roper, tờ Sunday Times với 8 cột trích đăng Toàn tập Nhật ký Hitler số ngày 23-4-1983 đã bán hết 1 triệu bản.
Thắng lớn, Sunday Times tiếp tục triển khai đề tài cho các số báo sau, dù chính Trevor-Roper bắt đầu tỏ ra hoài nghi độ chân thật của nhật ký.
Trong khi các biên tập viên của Sunday Times đang ăn mừng thắng lợi của số báo, chính Trevor-Roper lại đưa ra lời hoài nghi, trái ngược hoàn toàn với khẳng định chắc như đóng đinh trước đó.
Cuộc đối thoại “huyền thoại” giữa biên tập viên Frank Giles và Trevor-Roper được kể lại như sau: “À, tự nhiên thôi, Hugh, ai cũng có nghi ngờ. Trong đời này không có gì chắc chắn. Nhưng những nghi ngờ này không đủ chắc chắn để anh quay ngoắt 180 độ như vậy. Ồ, tôi hiểu rồi. Ông đang quay ngoắt 180 độ”.
Sự hoài nghi của Trevor-Roper được đưa đến chủ Sunday Times, ông trùm truyền thông Rupert Mudoch. Mudoch nặng lời với Trevor-Roper và chỉ đạo tiếp tục trích đăng.
Số ngày 24-4-1983 của Sunday Times vẫn đắt như tôm tươi.
Thủ tướng Đức Helmut Kohl vào cuộc

Sử gia Hugh Trevor-Roper – Ảnh: GETTY IMAGES

Tuy nhiên, hôm sau 25-4-1983, mọi thứ không còn diễn ra suôn sẻ với Sunday Times.
Tại Hamburg, tạp chí Stern họp báo công bố sở hữu Toàn tập Nhật ký Hitler.
Trevor-Roper có mặt tại đó và ông đã nói lên hoài nghi của mình. “Tôi hối hận rằng các phương pháp kiểm định lịch sử thông thường đã bị bỏ qua, có lẽ vì cần thiết cho một tác phẩm báo chí gây chấn động”.
Trong buổi họp báo, hàng loạt câu hỏi về tính xác thực của Toàn tập Nhật ký được đưa ra. Ví dụ như thời điểm sau ngày 20-7-1944, Hitler bị thương ở tay thì làm sao vẫn viết được nhật ký hay kết quả kiểm định mực viết…
Thủ tướng Đức khi đó Helmut Kohl cũng phải lên tiếng, yêu cầu công bố về tính xác thực của bộ nhật ký này.
Chỉ hơn 10 ngày sau, sự thật được phơi bày sau khi kết quả xét nghiệm được trả về. Mực viết là loại hiện đại, không phải loại mực cách đó hơn 40 năm. Lượng clo bốc hơi khỏi văn bản cho thấy toàn bộ những quyển này được viết cách đó hai năm.
Hai tổng biên tập mất chức, án tù cho Heidemann và Konrad

Heidemann trong buổi họp báo ngày 25-4 đại diện Stern giới thiệu Toàn tập Nhật ký Adolf Hitler – Ảnh: SPIEGEL

Ông Schmidt kể lại khi tòa soạn nhận được tin này: “Căng phòng lặng như tờ”. Vài giờ sau, Schmidt và Koch từ chức khỏi Stern.
Sự việc vỡ lở, Heidemann cung cấp nguồn tin của mình tên Konrad Fischer và chỉ trong vài giờ, cảnh sát Đức nhanh chóng xác định được đó là Konrad Kujau.
Heidemann và Kujau bị bắt.
Trước tòa, Kujau bị khởi tố tội nhận vài triệu Mark Đức từ Heidemann và nói rằng gã phóng viên kia là đối tác thân tín để cả hai cùng rút ruột tạp chí Stern.
Đáp lại, Heidemann nhận xét Kujau: “Tôi chưa từng thấy ai nói dối nhiều như hắn ta” và khẳng định bản thân vô tội, mà chỉ là nạn nhân bị Kujau lừa đảo như mọi người khác.
Theo cáo trạng, Heidemann đại diện Stern đề nghị trả 9,3 triệu Mark Đức (tương đương 2,35 triệu bảng Anh) để mua 60 quyển trong Toàn tập Nhật ký Adolf Hitler, được giới thiệu là viết suốt giai đoạn 1932-1945. Trong số này, Heidemann bỏ túi đến 4,4 triệu Mark Đức.
Cuối cùng, phiên tòa xử tù giam 4 năm 8 tháng cho cả Kujau lẫn Heidemann tội tung tin thất thiệt.
Chân dung “tác gia giả mạo vĩ đại” Konrad Kujau

Konrad Kujau những năm cuối đời – Ảnh: REUTERS

Bắt đầu từ những năm 1970, Kujau sáng tác những bức tranh của Adolf Hitler, kẻ muốn làm nghệ sĩ nhưng cuối cùng trở thành nhà độc tài. Trong các bức tranh, Kujau đều có một dòng chữ kiểu như: “Tôi vẽ bức này để tưởng nhớ những đồng đội đã ngã lại trên chiến trường” rồi lấy nước trà đổ lên để bức tranh nhìn thật cũ kỹ.
Công việc của Kujau bắt đầu phát đạt vì những kẻ sưu tầm kỷ vật phát xít, đặc biệt là của Hitler, vẫn còn khá nhiều. Hơn nữa, những người này thường mua lén lút nên ít nhờ chuyên gia thẩm định giả thật.
Không dừng lại ở vẽ tranh mạo tranh Hitler, đến năm 1978, Kujau thực hiện cú đột phá lớn, “biến thành” Adolf Hitler, viết ra Toàn tập Nhật ký Hitler tổng cộng 60 quyển.
Trên bìa mỗi cuốn đều có chữ viết tắt tên Hitler theo kiểu gotic, hai chữ cái FH. Đúng ra hai chữ cái đầu tên của Hilter phải là AH nhưng Kujau đã lẫn lộn, viết FH trên toàn bộ các quyển. Nhưng không một ai trong số những sử gia sừng sỏ, những biên tập viên kỳ cựu, những tổng biên tập máu mặt phát hiện.
Kujau đã “đầu tư” không quá nghiêm túc cho tác phẩm để đời của mình. Kujau lấy tư liệu từ một cuốn kỷ yếu của Đảng Phát xít năm 1935 và về giai đoạn năm 1945 khi đồng minh sắp giành chiến thắng trước phát xít, tác gia giả mạo này lọc thông tin trong loạt bài Những ngày cuối cùng của Thế chiến thứ hai đăng trên tờ Bild.
Với nguồn cảm hứng rất ít ỏi đó, Kujau nhanh chóng lâm vào bế tắc. Có đoạn trong “nhật ký” “Adolf Hitler” viết: “Phải đi ra bưu điện để gửi một vài cái điện tín”. Cuối năm đó, quyển đầu tiên được Kujau bán cho một kẻ sưu tầm kỷ vật phát xít.
Năm 1979, tin này tới tai Gerd Heidemann và bắt đầu diễn ra màn kịch bê bối nhất lịch sử báo chí Đức.

Cuối đời, Kujau sống tại Majorca và thường kể với du khách Đức về nghệ thuật viết giả. Năm 2000, Kujau qua đời ở tuổi 62. Trong điếu văn, tờ Guardian viết rằng: “Có lẽ ông ấy vẫn còn sống đâu đó và đang thực hiện cú lừa cuối cùng”.

Năm 2003, sử gia Hugh Trevor qua đời ở tuổi 89. Dù có nhiều đóng góp cho ngành nghiên cứu lịch sử, nhưng tên tuổi của ông “đóng đinh” với bê bối Nhật ký Hilter. Tờ Independent viết rằng: “Sử gia của Nhật ký Hitler đã qua đời”.

Năm 2008, ở tuổi 77, Heidemann chết trong căn hộ chật chội tại Hamburg với mức thu nhập chỉ 280 USD/tháng.

Nguồn: Thaotin và Tuoitre