Ông Điện cũng thật vô duyên. Lâu nay dân đang dùng điện sinh hoạt với một biểu giá (cũng đã là đắt so với thu nhập) thì ông lập kế mới tăng 8.36% nghe tưởng như tăng nhẹ nhẹ. Nhưng rồi cứ dùng đến số 51 (kwh) trở lên thì số lượng điện tăng kia tính với biểu tăng lỹ kế. Chết người dân là ở điểm đó. Cho nên khi các hộ dân nhận hóa đơn điện tháng qua té ngửa ra, nếu dùng nhiều thì số tiền phải trả leo lên 30%, có khi gấp rưỡi hoặc gấp đôi.
Thấy trên mạng có một bài viết rất hay và có lý về vụ việc tăng giá điện lên 8,36% do ngành điện đưa ra là có nhiều điều không đúng, không hợp lý.
Đáng chú ý là phần chốt của bài viết đưa ra 2 ý kiến rất xác đáng:
1 - Căn cứ vào các phép tính số học đơn giản (chắc chưa phải cần đến trình độ tú tài) cũng phát hiện ra được TCty điện lực VN (EVN) lẫn cơ quan cấp trên của nó là Bộ Công thương (Bct) là họ ra vẻ vẫn không thích tính đúng. Bên trình, bên duyệt cùng bắt tay nhau làm một thứ tạm gọi là “xảo thuật giá điện”, nghĩa là tìm mọi cách để nâng giá, thậm chí xảo thuật qua mặt luôn một Quyết định trước đó về điều chỉnh giá điện của Thủ tướng.
2 - Vừa đây với sự chỉ đạo quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ giao cho Thanh tra Chính phủ cần phải “làm rõ đúng, sai việc tăng giá điện”. Người dân tạm thời thở phào và hy vọng công việc thanh tra một mặt lắng nghe dự luận, một mặt tính toán kỹ để làm minh bạch những góc khuất trong việc tính toán và cấu thành nên giá điện hiện vừa ban hành áp dụng đợt tăng giá này (và cả trước đó, nếu thấy cần thiết?).
Để bạn đọc theo dõi được nguyên ý của tác giả, xin đưa lại dưới đây toàn bộ bài viết để các bạn cùng chia sẻ và bình luận.
“XẢO THUẬT” GÌ TRONG CÁCH TÍNH TĂNG GIÁ ĐIỆN VỪA RỒI?
-----
Bộ Công thương và EVN xảo thuật giá điện
Tác giả: Đỗ Thành Nhân
Cả nước đang vào đợt nắng nóng và càng nóng hơn khi EVN phát hành hóa
đơn tiền điện tăng đột biến. Giá điện tăng vô lý này có sự góp phần
không nhỏ của Bộ Công Thương (Bct).
Dư luận đã nói quá nhiều về
việc tăng giá điện của EVN, còn Bct thì có vẻ như … vô can và chuẩn bị
kiểm tra theo yêu cầu của Thủ tướng.
Ai cũng biết căn cứ pháp lý
để EVN tăng giá điện là thực hiện theo Quyết định số 468/QĐ-BCT, Quy
định về giá bán điện, ngày 20/03/2019 là của Bộ Công thương. Phân tích
quyết định 468, cho thấy Bct với EVN làm xảo thuật, tìm mọi cách ép
người sử dụng điện trả nhiều tiền. Với thị trường hơn 90 triệu dân
phải sử dụng điện 24/24 thì chỉ cần chênh lệch một con số rất nhỏ thì
cũng sẽ tạo ra một giá trị rất lớn.
Thứ nhất. CÔNG BỐ GIÁ SAU KHI BÁN HÀNG
Điện là mặt hàng do nhà nước quyết định giá và công bố trước cho người
sử dụng điện. Tuy nhiên Quyết định 468 ký vào ngày 20/03/2019 và có hiệu
lực cũng từ ngày 20/03/2019.
Bct không thể làm việc từ 0 giờ đêm;
nên ngày 20/03/2019, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh ký quyết định và các thủ
tục hành chính phát hành văn bản, đến khi người mua điện cả nước thực
hiện giá điện mới: sớm nhất là 8 giờ sáng. Trong khi người sử dụng điện
từ lúc 0 giờ, tức là người sử dụng điện đã bị ép nâng khống giá điện ít
nhất là 7 giờ. Tính trên cả nước thì con số không nhỏ.
Nhà nước phạt
các cơ sở kinh doanh không công bố, niêm yết giá hay bán hàng cao hơn
giá niêm yết; Bct lại cho phép EVN thu tiền điện cao hơn giá công bố
suốt 7 giờ.
Chính phủ thanh tra: có xử phạt vi phạm hành chính Bộ
trưởng Trần Tuấn Anh hay không và có hoàn trả tiền điện chênh lệch lại
cho người sử dụng ?
Mặt hàng điện khác với xăng dầu, không ai đầu tư
bình Acquy để trữ điện giá rẻ. Vậy mà Bct điều hành giá điện giống Việt
Cộng trong chiến tranh: đánh du kích và bất ngờ làm cho địch trở tay
không kịp.
Tăng giá điện lần này sau 7 giờ sử dụng; còn quyết định
tăng giá điện gần đây (năm 2017) có hiệu lực trước chưa đầy 16 giờ. Bct
và EVN xem người sử dụng điện như … địch, tạo bất ngời trong điều hành
để cho doanh nghiệp không kịp thời điều chỉnh phương án tài chính sản
xuất kinh doanh.
Thứ hai. CÙNG XẢO THUẬT GIÁ ĐIỆN
Dư luận đã nói
quá nhiều về thủ đoạn tính tăng giá điện của EVN; ở đây tôi chỉ phân
tích xảo thuật tăng giá điện của EVN, tất nhiên có Bct hổ trợ.
Quyết
định 468 tăng giá điện căn cứ vào Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg của Thủ
tướng quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện. Theo đó: giá bán lẻ điện
sinh hoạt có 6 bậc, cơ cấu giá tỷ lệ với nhau: bậc 1: 92%, bậc 2: 95%,
bậc 3: 110%, bậc 4: 138%, bậc 5: 154%, bậc 6: 159% (Quyết định 28, phần
Phụ lục, mục 4.1).
Tuy nhiên EVN đề xuất Bct lại cố tình làm trái
với Quyết định 28 của Thủ tướng, đó là tăng giá điện bậc 1 với tỷ lệ
thấp hơn 5 bậc còn lại. Có nghĩa là các bậc sau mức tăng cao hơn bậc
trước, người sử dụng khó phát hiện.
Mục đích: người sử dụng điện không có cảm giác tăng giá cao - đây là nghệ thuật vặt lông không đau, để vịt không kêu.
Phân tích hai phương án tính giá điện theo Quyết định 28.
Phương án 1: Lấy giá điện bậc 1 làm chuẩn và các bậc khác theo cơ cấu giá
Trong đó:
* Giá theo cơ cấu bậc 2 = Giá theo cơ cấu bậc 1 x Cơ cấu giá bậc 2 / Cơ cấu giá bậc 1; …
* Chênh lệch = Giá bán lẻ - Giá theo cơ cấu.
Theo kết quả tính như Hình 1, thì giá bán lẻ tăng so với giá theo cơ
cấu (làm tròn) bậc 2: 1 đồng; bậc 3: 8 đồng; bậc 4: 19 đồng, bậc 5: 25
đồng, bậc 6: 27 đồng.
Phương án 2: Lấy giá bán lẻ điện bình quân làm chuẩn và các bậc theo cơ cấu giá
Theo Quyết định 468, giá bán lẻ điện bình quân là 1.864,44 đồng/kWh,
còn Quyết định 28, Điều 4.2 “được phép điều chỉnh trong phạm vi ± 2% so
với tỷ lệ được quy định”
Trong đó:
* Giá theo cơ cấu = Giá bán lẻ điện bình quân x Cơ cấu giá
* Chênh lệch = (Giá bán lẻ - Giá theo cơ cấu) / Giá theo cơ cấu
Theo kết quả tính như Hình 2, thì giá bán lẻ giảm so với giá theo cơ
cấu đối với bậc 1: 2,17%, và bậc 2: 2,10% không nằm trong “phạm vi ± 2%”
theo quyết định của Thủ tướng.
Nhận xét
Chỉ các phép tính số
học đơn giản, không cần đến trình độ tú tài; nhưng EVN-Bct vẫn không
thích tính đúng; bên trình, bên duyệt cùng bắt tay nhau làm xảo thuật
giá điện, tìm mọi cách để nâng giá, thậm chí xảo thuật qua mặt luôn
quyết định của Thủ tướng.
Thanh tra Chính phủ sẽ làm rõ “làm rõ
đúng, sai việc tăng giá điện”, hy vọng thanh tra sẽ lắng nghe dự luận,
làm minh bạch những góc khuất trong việc tính toán và cấu thành nên giá
điện.
Thôi thì như mọi người quen nói: Ơn Thanh tra CP, giảm
xiết cổ (trả nhiều tiền điện) được chút nào may mắn cho dân chút
đó.
***
Tham khảo
Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg, ngày 07/04/2014:
https://thuvienphapluat.vn/…/Quyet-dinh-28-2014-QD-TTg-co-c… Quyết định số 468/QĐ-BCT, ngày 20/03/2019:
https://thuvienphapluat.vn/…/Quyet-dinh-648-QD-BCT-2019-die…