THUỐC ĐẮNG DÃ TẬT
Sau khủng hoảng kinh tế, mỗi khi người ta đưa ra một giải pháp nào, thấy một vài kết quả thì thường nhanh chóng lạc quan.
Tuy nhiên với một nền kinh tế cần có cái nhìn theo bề sâu và có tính tổng thể - và nhất là có được chỗ đứng khách quan và không có động cơ nào khác ngoài kinh tế xen vào - thì bao giờ người ta cũng phát hiện được sớm cái nhược nó thường kèm theo các giải pháp tức thời như các gói cứu trợ, lượng tiền hoặc các hình thức tín dụng ồ ạt tung ra để cứu vãn một loại thị trường đang sụp đổ... những giải pháp cấp cứu cấp thời như vậy bao giờ cũng đẩy tới bao hệ lụy. Đấy là chưa kể có quốc gia còn dùng tới cả những biện pháp hành chính thì hậu quả tiêu cực cho sức khỏe kinh tế là khôn lường.
Trên đây là vài lời comment ngoài lề của chủ blog tôi sau khi đọc bài viết của một nhà doanh nghiệp thành đạt. Ông tên là Alan Phan. (xem trích ngang về tác giả này ở phía cuối bài). Kinh doanh giỏi dang, đã đành, Alan Phan còn được coi là "chuyên gia" nổi bật đối với các nền kinh tế mới nổi - do ông đã viết và xuất bản nhiều cuốn sách về các nền kinh tế kể trên. Ông đúng là một người Mỹ gốc Việt đã thành danh thật sự trên doanh trường quốc tế.
Mấy dòng viết ở đây cũng là một cách chia sẻ đôi phần với sự phân tích sắc sảo và hợp lý lẽ (nguyên lý, quy luật kinh tế); và mặt khác là các trải nghiệm thực tiễn cũng như nghiên cứu cụ thể riêng của ông Alan Phan (quan sát các thực thể kinh tế như Mỹ và nước Việt ta) - bức tranh ông Phan tạm phác họa hiện tình kinh tế Việt Nam đúng là có nhiều điểm đáng lo hơn vội mừng - mới nghe thì "khó chịu" nhưng tôi nghĩ ngay đến câu thành ngữ Việt Nam có thể áp dụng cho cảnh huống này: "thuốc đắng dã tật".
Vấn đề bây giờ là liệu các nhà điều hành, quản trị kinh tế vĩ mô tầm quốc gia ở ta có biết nhận về các liều thuốc không mấy dễ uống này hay không mà thôi!?
Vệ Nhi g-th
-------
Toàn văn bài viết như sau:
Tiến sĩ ALAN PHAN là Chủ tịch Quỹ đầu tư Viasa giải thích thêm: Chiến thuật này bên phương Tây còn kêu là 'đá cái thùng (rác) xuống cuối đường'. Tạm ổn đấy, nhưng một ngày nào đó sẽ có người phải hốt cả bụi hay đổ cả rác".
Tuy nhiên với một nền kinh tế cần có cái nhìn theo bề sâu và có tính tổng thể - và nhất là có được chỗ đứng khách quan và không có động cơ nào khác ngoài kinh tế xen vào - thì bao giờ người ta cũng phát hiện được sớm cái nhược nó thường kèm theo các giải pháp tức thời như các gói cứu trợ, lượng tiền hoặc các hình thức tín dụng ồ ạt tung ra để cứu vãn một loại thị trường đang sụp đổ... những giải pháp cấp cứu cấp thời như vậy bao giờ cũng đẩy tới bao hệ lụy. Đấy là chưa kể có quốc gia còn dùng tới cả những biện pháp hành chính thì hậu quả tiêu cực cho sức khỏe kinh tế là khôn lường.
Trên đây là vài lời comment ngoài lề của chủ blog tôi sau khi đọc bài viết của một nhà doanh nghiệp thành đạt. Ông tên là Alan Phan. (xem trích ngang về tác giả này ở phía cuối bài). Kinh doanh giỏi dang, đã đành, Alan Phan còn được coi là "chuyên gia" nổi bật đối với các nền kinh tế mới nổi - do ông đã viết và xuất bản nhiều cuốn sách về các nền kinh tế kể trên. Ông đúng là một người Mỹ gốc Việt đã thành danh thật sự trên doanh trường quốc tế.
Mấy dòng viết ở đây cũng là một cách chia sẻ đôi phần với sự phân tích sắc sảo và hợp lý lẽ (nguyên lý, quy luật kinh tế); và mặt khác là các trải nghiệm thực tiễn cũng như nghiên cứu cụ thể riêng của ông Alan Phan (quan sát các thực thể kinh tế như Mỹ và nước Việt ta) - bức tranh ông Phan tạm phác họa hiện tình kinh tế Việt Nam đúng là có nhiều điểm đáng lo hơn vội mừng - mới nghe thì "khó chịu" nhưng tôi nghĩ ngay đến câu thành ngữ Việt Nam có thể áp dụng cho cảnh huống này: "thuốc đắng dã tật".
Vấn đề bây giờ là liệu các nhà điều hành, quản trị kinh tế vĩ mô tầm quốc gia ở ta có biết nhận về các liều thuốc không mấy dễ uống này hay không mà thôi!?
Vệ Nhi g-th
-------
Toàn văn bài viết như sau:
Tiến sĩ ALAN PHAN là Chủ tịch Quỹ đầu tư Viasa giải thích thêm: Chiến thuật này bên phương Tây còn kêu là 'đá cái thùng (rác) xuống cuối đường'. Tạm ổn đấy, nhưng một ngày nào đó sẽ có người phải hốt cả bụi hay đổ cả rác".Một chuyên gia kinh tế Việt hưng phấn bảo: “Mọi vấn đề về ngân hàng, chứng khoán và bất động sản sẽ được giải quyết xong trước tháng 8 năm nay. Tất cả thị trường tài chính sẽ phục hồi và sẽ lập đỉnh cao mới trong 2013. Lãi suất và lạm phát sẽ giảm xuống dưới 9%, cán cân thương mại sẽ cân bằng và ngân sách sẽ ổn định”. Hallelujah (Lạy Chúa tôi)!!! Phép mầu đã hiện ra?
Giải pháp của Mỹ
Kết quả là Fed đã cứu được hệ thống ngân hàng mà không phải trả giá bằng lạm phát và lãi suất. Tuy nhiên, kinh tế Mỹ đã tiếp tục trì trệ suốt 3 năm qua vì tiền các ngân hàng nhận được đã không đem cho doanh nghiệp vay lại vì nợ xấu và rủi ro vẫn còn cao. Họ giữ tiền nhận được để mua trái phiếu của các chính phủ cho an toàn và hạnh phúc với số tiền lời khủng qua sai biệt về lãi suất mua và bán.
Cuối cùng, nhờ sự năng động của nền kinh tế thị trường và những sáng tạo của tầng lớp doanh nhân trẻ, nền kinh tế Mỹ cho thấy vài tín hiệu của sự hồi phục vào giữa năm nay. Nhưng ngoài điểm sáng này, tỷ lệ thất nghiệp vẫn cao, giá địa ốc vẫn suy giảm, nợ công và tư vẫn đầm đìa và lạm phát vẫn là một đe dọa qua giá dầu và lãi suất. Nói tóm lại, nhờ vài viên aspirin, bệnh nhân đã quay lại sở làm việc, nhưng cái ung thư trong gan ruột vẫn chờ ngày giải phẫu.
Đây là chiến thuật mà người phương Tây gọi là “giấu bụi dưới thảm” (swept under the rug) hay “đá cái thùng (rác) xuống cuối đường” (kick the (trash) can down the road). Tạm ổn, nhưng một ngày nào đó, trong nhiệm kỳ mới, có lẽ một người nào khác sẽ phải hốt bụi hay đổ rác.
Ứng dụng cho Việt Nam
Câu hỏi kế tiếp là Mỹ làm được thế thì tại sao Việt Nam không áp dụng giải pháp tương tự? Dĩ nhiên, Việt Nam cũng đang áp dụng chính sách này và cũng có cơ may thành công. Tuy nhiên, có 5 sự khác biệt khá sâu rộng giữa hai nền kinh tế.
1. Trước hết, dù chịu nhiều thách thức, đồng đô la vẫn là bản vị chính trong các thanh toán quốc tế. Sự sụt giảm tỷ giá đồng đô la sẽ khiến các dự trữ ngoại hối của Trung Quốc, Nhật Bản, Singapore… mất giá trị nhanh chóng. Các nhà cầm quyền nơi đây đã làm đủ cách để giúp Mỹ và giúp chính họ giữ sự bình ổn. Đồng Việt Nam thì ngược lại.
2. Nền kinh tế Mỹ phần lớn vẫn dựa trên vận hành thị trường, với những doanh nghiệp tư nhân năng động, sáng tạo và mạo hiểm. Nhiều nhà sáng lập các doanh nghiệp mũi nhọn của nền kinh tế là những di dân từ Á Châu, Đông Âu… với mộng ước xây dựng những sự nghiệp lớn lao trên sân chơi lớn nhất toàn cầu. Trong khi đó, đầu tàu của kinh tế Việt vẫn là những doanh nghiệp nhà nước, chưa thoát khỏi sự bảo bọc của đặc quyền, đặc lợi.
3. Doanh nghiệp tư nhân của Việt Nam vẫn chiến đấu bền bỉ trong trận bão hiện nay. Tuy nhiên, đối diện với lãi suất trên 20%, lạm phát thực sự hơn 15% và tỷ giá USD thấp hơn 16% giá trị thực của tiền đồng; các doanh nghiệp này chịu quá nhiều gánh nặng để cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu, và ngay cả nội địa so với hàng Trung Quốc. Trong khi đó, doanh nhân Mỹ chỉ chịu lãi suất khoảng 6%, lạm phát 2%; nên sự hồi phục xảy ra nhanh chóng hơn.
4. Thêm vào đó, đầu tư FDI và FII vào Mỹ lại gia tăng trong các khủng hoảng kinh tế toàn cầu vì sự ổn định và minh bạch của cơ chế quản lý. Các suy giảm về FDI và FII cho Việt Nam là những tín hiệu ngược lại.
5. Trong khủng hoảng tài chính năm 2008, do nợ xấu từ suy sụp của giá bất động sản, các ngân hàng Mỹ đã công khai các số liệu và tình trạng các sản phẩm tài chính để chính phủ Mỹ và các nhà đầu tư có thể đánh giá (stress test) khả năng sinh tồn của mình. Nhiều định chế hàng đầu như Lehman Bros hay Countrywide… phá sản và nhiều ngân hàng hay hãng bảo hiểm siêu cấp phải bán đi phần lớn vốn cho các nhà đầu tư mới, kể cả chính phủ. Trong khi đó, các biện pháp của cơ quan quản lý ở Việt Nam và các nhóm sở hữu ngân hàng vẫn chưa thực sự minh bạch về thông tin, nên không ai bên ngoài có thể tiên đoán bất cứ điều gì về vấn đề hay diễn biến.
Liệu Việt Nam có thành công (dù tạm thời) như Mỹ trong bài toán kinh tế hiện tại?
Cách đây một năm, tôi có lấy vé tàu hỏa cao tốc mới xây của Trung Quốc đi từ Thượng Hải đến Bắc Kinh. Tôi đùa hỏi ông quản lý đoàn xe là ông chắc không có sự cố gì chứ? Ông bảo anh hãy tin vào công nghệ cấp tiến chất lượng của Trung Quốc đi. Chúng tôi đang chiếm lĩnh vị trí số một về tàu cao tốc trên thế giới. Chỉ 3 tuần sau, đoàn tàu đó bị trật rầy ở Wenzhou, khiến hơn 50 người thiệt mạng (con số chính xác vẫn bị giấu). Các vị quản lý có thể đúng đến 80% về xác suất.
Nhưng có lẽ tôi sẽ không bao giờ đáp những chuyến tàu cao tốc của Trung Quốc nữa...
Alan Phan
-------
* Tiến sĩ Alan Phan là doanh nhân Việt kiều đầu tiên đưa công ty tư nhân của mình lên sàn chứng khoán Mỹ vào năm 1987. Năm 1999, Tập Đoàn Harcourt của ông đạt mức thị giá 670 triệu USD. Ông là tác giả của 8 cuốn sách Anh và Việt ngữ; và tư vấn cho nhiều tập đoàn đa quốc về thị trường mới nổi. Ông cũng là người đầu tiên giới thiệu hệ thống bán cổ phiếu qua mạng và giáo dục online bên Trung Quốc vào năm 1997. Trước đó, ông đã có nhiều năm kinh nghiệm làm việc trong các công ty đa quốc gia cũng như các ngân hàng lớn ở Wall Street. Hiện nay, Tiến sĩ Alan Phan đang là Chủ tịch Quỹ đầu tư VIASA (quỹ riêng của gia đình), và là chuyên gia tư vấn về Emerging Markets cho nhiều tập đoàn đa quốc gia.
Tiến sĩ Phan du học Mỹ từ năm 1963. Ông tốt nghiệp bằng cử nhân tại Penn State (USA), MBA tại American Intercontinental (USA), Ph.D tại Sussex (UK) và DBA tại Southern Cross (Australia). Ông cũng là giáo sư thỉnh giảng tại các Đại học Mỹ (Colorado, Columbia, Cal State) và Trung Quốc (Fudan, TongJi). Website cá nhân là :
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét