Suy nghĩ về một “lối ra”
Đại thể ý tứ bài viết của Tiến sĩ Tô Văn Trường mà mình
nhận được hôm trước tập trung ở cụm từ “lối ra cho đất nước”. Không đưa lên
trang ngay vì thấy bài “Tản mạn tháng 5 đỏ lửa” cũng của anh đề cập một số vấn
đề “thời sự hơn” nên đã post lên trước, hôm nay mới đưa bài viết cũng rất mới
này của anh Tô Văn Trường.
Mình ngẫm nghĩ đáng chú ý nhất là những dòng viết của
tác giả kết thúc bài mang tính xây dựng rất rõ ràng, cũng là một đóng góp chân
tình của một người trí thức chân chính trước thời cuộc:
“Thiết nghĩ lúc này, việc cần làm không phải là tập trung phê phán ai, mà trên hết hãy tin
tưởng và khích lệ Đảng và Chính phủ cùng xã hội một lần nữa cầu thị và trách
nhiệm, cùng nhau nhìn thằng vào các kết luận độc lập trên các mặt khoa học và
công nghệ, kinh tế và tài chính, văn hoá và xã hội đã được vạch ra, làm
rõ quyền lợi trước mắt và lâu dài của dân tộc và đất nước,
của đồng bào Tây Nguyên để kịp thời điều chỉnh lại đúng đắn dự án phiêu
lưu đã qua đồng thời sửa chữa, hoàn thiện lại chiến lược phát triển kinh tế xã
hội sao cho thực sự bền vững, hiệu quả đáp ứng mong đợi của nhân dân cho giai
đoạn từ nay đến 2020 và tầm nhìn đến 2030”.
Trân trọng giới thiệu với bà con và bạn bè đọc toàn
văn bài viết dưới đây.
Vệ Nhi
-----
LỐI
RA CÓ LỢI NHẤT CHO ĐÁT NƯỚC CHO DÂN TỘC
Tác giả: Tô Văn
Trường
Tài nguyên được xem là vốn quý của quốc
gia nhưng không phải là vô hạn. Trong điều kiện của nước ta, việc khai thác nguồn
khoáng sản bô xít dồi dào còn tiềm ẩn để phát triển kinh tế có thể xem như là
một cố gắng của Đảng và Chính phủ nhằm tăng thu ngân sách, đầu tư cho Xã hội
với nhiều vấn đề nổi cộm về Giáo dục, Y tế, An sinh còn thiếu vốn liếng trầm
trọng hiện nay.
Khi con người tác động vào tự nhiên bao giờ cũng có 2 mặt được và mất. Đây là bài toán “trade off” đánh đổi, đòi hỏi phải làm sao cho cái được lớn nhất và cái mất là ít nhất. Làm việc thì đương nhiên có thành công và có thất bại, có công và kể cả có tội hay gọi là “lỗi” cho nhẹ. Việc khai thác bô xít đòi hỏi phải được thực hiện một cách bài bản, khoa học, cụ thể hóa việc khai thác tài nguyên một cách thiết thực, hiệu quả, phải gắn liền quy hoạch chiến lược và quy hoạch ngắn hạn một cách toàn diện, chặt chẽ vì cuộc sống của nhân dân và cũng vì thế hệ tương lai của con cháu chúng ta. Thực tế cho thấy sau thời gian dài thực thi, dự án thí điểm bô xít Tân Rai-Nhân Cơ đã bộc lộ hết các bất cập về chính trị kinh tế xã hội và môi trường, việc tính toán chưa được cẩn thận, toàn diện và trong cách tiếp cận với các ý kiến góp ý của các chuyên gia, các nhà khoa học và nhân dân còn nhiều khuyết điểm, hạn chế.
Có thể nói dự án bô xít là một dự án gây chia rẽ sâu
sắc nhất trong lòng người dân Việt Nam chính vì nó liên quan đồng thời cả ba
vấn đề sinh tử của đất nước: kinh tế, môi trường và quốc phòng an ninh. Ấy là
chưa kể văn hóa Tây Nguyên bị bào mòn, bị xâm hại đến thế nào. Lối ra rẻ nhất
và cũng là có lợi nhất cho đất nước là đình chỉ và tiến tới xóa sổ dự án bô xít
Tây Nguyên.
Quả thật, chuyện dự án bô xít Tây
Nguyên gây nên sự bức xúc trong nhân dân, đã lên đến đỉnh cao trào và là phép
thử thực sự cho tiến trình dân chủ của đất nước. Nhiều chuyên gia, nhân sỹ, trí
thức và đông đảo nhân dân ở trong và ngoài nước đã đồng loạt kiến nghị Đảng và
Nhà nước dũng cảm dừng dự án khai thác bô xít Tây Nguyên dựa trên nhiều phân
tích sâu sắc ở các góc độ khoa học kỹ thuật, kinh tế, xã hội và môi trường rất
khách quan và thuyết phục. Kiến nghị đó được sự đồng thuận và nhất trí rất cao
của nhân dân. Kết quả thăm dò của Diễn đàn kinh tế Việt Nam VNR500 và báo Dân
Trí có đến 96% người dân đồng ý dừng dự án bô xít Tây Nguyên. Đấy là con số
sống động phản ánh ý dân, lòng dân không thể bỏ qua trong một xã hội dân sự,
nhà nước pháp quyền.
Những bài học nóng hổi tính cách mạng,
khẳng định bản lĩnh, vai trò lịch sử và tấm lòng vì nước vì dân của những người
đứng đầu nhà nước vẫn còn đó. Quyết định kéo pháo ra khỏi Điện Biên Phủ ngay
trước thời điểm nổ sung đã ấn định của Đại tướng Võ Nguyên Giáp là tấm gương trung
thực, dũng cảm, khẳng định trách nhiệm sắt đá với công sức và xương máu của
nhân dân, của chiến sỹ bộ đội đã được hậu thế ghi tiếng thơm mãi mãi vào sử
sách. Người dân luôn nhớ Tổng bí thư Trường
Chinh đột phá tư duy, dám lật ngược vấn đề, truy đến cùng những hạn chế của
mình và hệ thống bấy lâu nay để vạch lối thoát cho Đảng, cho đất nước - viết
lại Báo cáo chính trị Đại hội Đảng lần thứ VI và quyết liệt tổ chức đổi mới,
sau đó khẳng khái bàn giao lại cho thế hệ kế cận. Ngày nay toàn Đảng nhớ ơn
ông, coi ông là ví dụ sinh động về con người vì nước vì dân, vượt lên hạn chế
bản thân, hạn chế thời đại để phản tỉnh kịp thời trước tụt hậu và bế tắc của hệ
thống, đưa đất nước sang trang mới và hoàn thành sứ mệnh lịch sử, chia tay đỉnh
cao quyền lực thanh thản, ung dung.
Sau những chuyến đi thị sát tình hình,
nghe báo cáo cụ thể từ các chuyên gia, các địa phương, Thủ tướng đã có quyết
định sáng suốt tuyên bố quyết định không làm cảng Kê Gà. Nỗ lực giải quyết hậu quả
và trọn vẹn vấn đề bô xít là một cố gắng được trông đợi của nhiều tầng lớp nhân
dân bởi tính hệ trọng của nó. Trong tình hình khó khăn hiện nay, còn rất nhiều
vấn đề khác cần đến sự tỉnh táo, quyết liệt và nỗ lực vì nước vì dân như thế
của Thủ tướng.
Nếu bây giờ dừng dự án bô xít
được và mất gì? Dừng các dự án khai thác bô xít ở Tây nguyên, thì Nhà
nước (tức là tất cả mọi người dân Việt Nam) đành phải chịu thiệt hại phải trả
tiền đã đầu tư. Đấy là khoản mất không mà người ta đã không tính toán cẩn trọng
gây ra, nhưng cả dân tộc phải chịu và nên chịu. Thà chịu đau, nhưng còn hơn là
sẽ phải chịu tổn thất nhiều hơn rất nhiều do lỗ, do tổn hại môi trường, an ninh
quốc gia, và lòng tin của người dân. Cái mất là mất tiền đã đầu tư vào dự án, làm thất
vọng những người trong cuộc, ủng hộ dự án, kể cả đối tác và quyền lợi của một
số nhóm lợi ích. Cái được mà ai cũng nhận thấy là được lòng dân, không tiếp tục
đổ tiền, lãng phí tiền thuế của dân vào
một dự án không hiệu quả về kinh tế, tác động xấu đến môi trường, bất an về xã
hội, phá hỏng nền văn hóa Tây Nguyên. Cái được ở đây còn là dịp để Đảng và
Chính phủ dẹp loạn tham mưu và làm ẩu của nhóm người không nghĩ đến quyền lợi
của dân tộc, của đất nước. Rà soát mục tiêu phát triển dự án, nếu quyền
lợi dân tộc và đất nước được minh bạch và bảo đảm thì cũng là
dịp cho những người lãnh đạo được vẻ vang với nhân dân.
Cách đây 3 năm trong bài “Được và
Mất” dựa trên các luận cứ phân tích khoa
học và thực tế, tôi đã kết luận “Lối ra
rẻ nhất và cũng là có lợi nhất cho đất nước cho dân tộc là đình chỉ và tiến tới
xóa sổ dự án bô xít Tây Nguyên.”. Cái gốc cuối cùng vẫn phải là dân chủ hóa xã hội để
mỗi quyết định quan trọng của đất nước được đưa ra đều phải có chất lượng dựa
trên một quy trình khoa học, chuẩn mực. Thiết nghĩ lúc này, việc cần làm
không phải là tập trung phê phán ai, mà
trên hết hãy tin tưởng và khích lệ Đảng và Chính phủ cùng xã hội một lần nữa
cầu thị và trách nhiệm, cùng nhau nhìn thằng vào các kết luận độc lập trên các
mặt khoa học và công nghệ, kinh tế và tài chính, văn hoá và xã hội đã được vạch
ra, làm rõ quyền lợi trước mắt và lâu dài của dân tộc và đất
nước, của đồng bào Tây Nguyên để kịp thời điều chỉnh lại đúng đắn dự án
phiêu lưu đã qua đồng thời sửa chữa, hoàn thiện lại chiến lược phát triển kinh
tế xã hội sao cho thực sự bền vững, hiệu quả đáp ứng mong đợi của nhân dân cho
giai đoạn từ nay đến 2020 và tầm nhìn đến 2030.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét