Gorbachev và một câu chuyện 25 năm trước
Ở Việt Nam, sau khi Liên Xô tan rã, cách đánh giá chính thống
cho đến nay nghiêng về “đổ lỗi” cho người mở đầu cho Pê-re-trôi-ka (Perestroyka) và Glat-nớt
(Glasnos) là ông Mikhail Gorbachev; và nguyên nhân cũng được coi là cơ bản không kém là tác động đánh phá CNXH từ bên ngoài (phe đế quốc
TBCN do Mỹ đứng đầu).Đương nhiên người ta cũng nêu có sự yếu kém của bản thân xã hội Liên Xô trì trệ trong nhiều thập kỷ...
Tuy nhiên ở châu Âu, ở ngay các nước Đông Âu trong đó có Nga
(chưa kể Mỹ), ở những nơi đó họ lại có cách lý giải sự đổ sụp của thành trì phe XHCN là Liên
bang Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Xô Viết theo những nguyên nhân và lập luận khác,
chưa nói là trong số đó có những phân tích trái ngược hẳn với cách đánh giá chính thống ở Việt
Nam.
Những điều kể trên rất dễ quan sát thấy trên mặt trận tuyên truyền thông tin chính thống. Ta cứ nhìn những trang báo của các tờ báo có quyền lực mạnh đằng
sau, hoặc không hẳn như thế thì ở một số tờ báo có số lượng phát hành lớn, chúng ta đều
dễ tìm thấy những trang báo đày đặc chữ, khi thì tổng hợp nguồn tin nước ngoài, khi là những phỏng vấn tràng giang đại hải in ra tới mấy trang báo khổ lớn... mà trong đó đều thấy ông Gorbachev “bị” quy lỗi là một trong mấy tác nhân chính đẩy nhanh Liên Xô sụp đổ...
Để có cái nhìn khách quan, tỉnh táo hơn khi đánh giá những nhân vật lịch sử (hoặc những nhân vật nổi tiếng gắn với các sự kiện lịch sử), từ hôm nay chủ Blog tôi dự định đưa một số thông tin khác xung quanh việc nhận xét về ông Gorbachev.
Chẳng hạn mới đây nhân sự kiện 25 năm ông Gorbachev gặp người đứng đầu
nước chính phủ Litva khi đó, là Thủ tướng Kazimira Prunskienė, trên trang mạng nghiencuuquocte xuất hiện một bài báo ngắn dịch từ báo chí nước ngoài, trong đó kể về sự kiện gặp gỡ cấp cao này.
Xin phép đưa lại lên trang blog này để
bạn bè và bà con đọc tham khảo. Cách tốt nhất là đọc xong tự rút ra sự nhận định của riêng mình.
Vệ Nhi g-th
----
17/05/1990: Gorbachev gặp Thủ tướng Litva
Biên dịch & Hiệu
đính: Nguyễn Huy Hoàng
Ngày 17 tháng 5 năm 1990, lãnh đạo Liên
Xô Mikhail Gorbachev* đã gặp Thủ tướng Litva Kazimira Prunskienė trong một nỗ
lực để giải quyết những bất đồng phát sinh từ việc Litva tuyên bố độc lập khỏi
Liên Xô trước đó. Đối với Gorbachev, cuộc gặp mặt này là một bài kiểm tra kỹ
năng và khả năng của ông trong việc duy trì đế chế Xô viết đang sụp đổ.
Litva trở thành một phần của Liên Xô
trong suốt 50 năm sau khi bị Liên Xô chiếm giữ năm 1939. Năm 1989, Gorbachev
công khai bác bỏ cái gọi là học thuyết Brezhnev. Học thuyết này – ra
đời năm 1968 để biện minh cho sự can thiệp quân sự của Liên Xô
nhằm dập tắt những cuộc biểu tình chống chính phủ ở Tiệp Khắc – cho phép
Liên Xô sử dụng vũ lực để bảo vệ chính quyền cộng sản vốn đang tồn tại ở các
quốc gia khác.
Việc Gorbachev không thừa nhận học thuyết
Brezhnev rõ ràng là nhằm cải thiện quan hệ với các đồng minh ngày càng bất ổn
của Liên Xô ở Đông Âu, nơi mà các cuộc biểu tình chống chính phủ và chống cộng
sản đang nổi lên ngày một nhiều. Nhưng ở Litva, các nhà dân tộc chủ nghĩa chống
Liên Xô đã hiểu tuyên bố của Gorbachev có nghĩa là người Nga sẽ không can thiệp
vào bất cứ phong trào độc lập nào tại các nước cộng hòa thành viên. Ngày
11 tháng 3 năm 1990, Litva tuyên bố trở thành một nước cộng hòa độc lập.
Dĩ nhiên, Gorbachev không có ý định cho
phép các nước cộng hòa của Liên Xô tự ý tách khỏi Liên bang. Ngày 17 tháng 5
năm 1990, Gorbachev đã gặp Thủ tướng Litva Kazimira Prunskienė tại Moskva để
thảo luận tình hình. Bất chấp những thông cáo báo chí lạc quan về cuộc tọa đàm
giữa hai nhà lãnh đạo, Litva ngày càng tỏ rõ sẽ không rút lại tuyên bố độc lập
của mình.
Sau khi áp đặt các biện pháp trừng phạt
kinh tế và đe dọa hành động quân sự, Liên Xô đã phát động một cuộc tấn công
quân sự tổng lực nhằm vào Litva vào tháng 1 năm 1991. Tuy nhiên, nỗ lực của Liên
Xô là vô ích. Tháng 12 năm 1991, 11 trong số 12 nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa
Xô viết (trong đó có Litva) tuyên bố độc lập và thành lập Cộng đồng các Quốc
gia Độc lập. Vài tuần sau đó, Gorbachev từ chức tổng thống, Liên Xô sụp đổ.
Cuộc xung đột Liên Xô-Litva đã có tác
động đáng kể đối với quan hệ Mỹ-Xô. Nhiều người ở Mỹ đã bàng hoàng trước sự can
thiệp quân sự của Liên Xô vào Litva hồi tháng 1 năm 1991. Quốc hội Mỹ nhanh
chóng chấm dứt sự hỗ trợ kinh tế dành cho Liên Xô khi đó. Một số quan chức Mỹ
cũng tin rằng những hành động của Liên Xô đã chỉ ra rằng bất chấp những lời hứa
hẹn cải cách, Gorbachev vẫn ngày càng chịu sự kiểm soát của những nhân vật
có đường lối cứng rắn trong chính phủ Liên Xô
* Theo Wikipedia thì Mikhail Sergeyevich Gorbachyov từng là lãnh đạo Liên bang Xô viết từ năm 1985 tới 1991. Ông sinh 2/3/1931 (năm nay 84 tuổi). Ông đã được Giải thưởng Nobel Hòa bình.
- Nguồn bài viết trên:
http://nghiencuuquocte.net/2015/05/17/gorbachev-gap-mat-thu-tuong-litva/#sthash.cusAvoZn.dpuf
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét