Thứ Bảy, 16 tháng 5, 2020

Trung Quốc lớn tiếng trên lĩnh vực đối ngoại



Trung Quốc lớn tiếng trên lĩnh vực đối ngoại

Trước đây lớn tiếng, mạnh miệng ở Bắc Kinh là trong truyền thông báo chí. Tờ “Thời báo Hoàn Cầu” (TBHC). Bản tiếng Anh Global Times là một trường hợp điển hình, thường to tiếng và ngang ngược khi đề cập tới các vấn đề đối ngoại. Tờ báo này được biết tách ra từ tờ Nhân dân Nhật báo (cơ quan của TW ĐCSTQ), nên bản tiếng Anh của nó được giao nhiệm vụ như một đội quân tuyên truyền xung kích, chủ ý hướng ra thế giới bên ngoài. Lời lẽ của Global Times được coi là “coi trời bằng vung”, nói thoải mái, xóc óc cũng được, miễn là đạt mục đích cho từng đợt tuyên truyền mà lãnh đạo Bắc Kinh đặt ra. Hiệu quả hay không chưa tính toán vội. Được thì tốt, không được cũng “không sao”, chưa phải là thất bại. Bởi vì nay TQ coi mình là nước lớn, là bố thiên hạ nên không cần phải rụt rè nữa!
Gần đây xuất hiện trong ngành ngoại giao cũng có những tiếng nói mạnh miệng như cách đã thể hiện ở báo chí. Nói vậy bởi giọng điệu ngoại giao của TQ hồi trước đây không như thế. Thời Đặng Tiểu Bình thường răn các cấp thuộc hạ là phải biết nín lặng, tức là hãy giấu mình chờ thời. Thế mà nay các nhà ngoại giao TQ không còn như vậy nữa. Họ được ví như những nhà ngoại giao "lang chiến" (những con sói chiến đấu hết sức dữ dằn trong một bộ phim truyền hình nổi tiếng của TQ làm từ năm 2015). Không những các nhà ngoại giao ở thủ đô Bắc Kinh mà còn là các nhà ngoại giao TQ khác nữa đang thực thi công vụ của họ tại các nước mà TQ có quan hệ. Nhóm nhà ngoại giao này lên tiếng giọng điệu mạnh mẽ, họ “xuất chiêu” với một ngôi vị kẻ cả khá là ngang ngược. Họ lớn tiếng chỉ trích trực tiếp các đối tác, thậm chí chỉ trích đích danh thứ, bộ trưởng ngoại giao, và cũng chẳng ngại khi cần phê phán cả cấp lãnh đạo cao hơn của các nước đối tác. Họ dùng facebook, twitter “lên sóng” hằng ngày, hằng giờ. Đó là một hiện tượng mới trong đấu tranh ngoại giao của Bắc Kinh mà hồi trước kia chưa từng diễn ra.
Xin post lên đây bài viết mới của phóng viên chuyên trách về hoạt động ngoại giao của đài BBC.
Nguyễn Vĩnh blog
-----
Các nhà ngoại giao "chiến binh sói"
By James Landale
Ngày xửa ngày xưa, nghệ thuật quản trị nhà nước của Trung Quốc kín đáo và bí ẩn.
Henry Kissinger, cựu ngoại trưởng Hoa Kỳ, từng viết trong nghiên cứu về chính sách ngoại giao của mình rằng "ngoại giao của Bắc Kinh rất tinh vi và không thẳng thắn, đến nỗi nó khiến chúng tôi ở Washington không thể hiểu nổi".Các chính phủ ở phương Tây đã thuê các nhà tội phạm học để diễn dịch các tín hiệu mờ mịt phát ra từ bộ chính trị Trung Quốc.
Dưới thời nhà lãnh đạo cũ, Đặng Tiểu Bình, chiến lược mà Trung Quốc tuyên bố là "giấu mình chờ thời". Giờ không còn nữa.
Trung Quốc đã triển khai một đội ngũ các nhà ngoại giao ngày càng mạnh miệng tham gia vào thế giới mạng xã hội để nói đương đầu với mọi đối thủ, đôi khi, với sự thẳng thắng trong chớp mắt. Mục đích của họ là bảo vệ việc Trung Quốc xử lý đại dịch virus corona và thách thức những ai nghi ngờ.
Vì vậy, họ liên lục tung ra các tweet và bài đăng từ các đại sứ quán trên khắp thế giới. Và họ không kiềm chế gì mấy, tung ra các bài viết châm biếm và gây hấn với cách thức tương tự.
Đó là sự mới lạ trong kỹ thuật của những nhà ngoại giao được mệnh danh là những "chiến binh sói" sau bộ phim hành động cùng tên.
Chiến binh sói là bộ phim cực kỳ nổi tiếng, trong đó các lực lượng đặc biệt ưu tú của Trung Quốc chiến đấu chống lại đội quân lính đánh thuê cho Mỹ và những kẻ thất thế khác. Họ vô cùng bạo lực và mang giọng điệu dân tộc cực đoan..
Một nhà phê bình gọi họ là "Rambo với đặc tính Trung Quốc". Một poster quảng cáo cho thấy hình ảnh nhân vật chính của phim giơ ngón tay giữa với khẩu hiệu: "Bất cứ ai xúc phạm Trung Quốc, dù xa xôi, đều phải bị tiêu diệt".
Trong một bài xã luận gần đây, tờ Hoàn Cầu Thời báo của Đảng Cộng sản Trung Quốc tuyên bố người dân "không còn hài lòng với giọng điệu ngoại giao mềm yếu" và nói rằng phương Tây cảm thấy bị thách thức bởi chính sách ngoại giao "Chiến binh sói" mới của Trung Quốc.
Một kiểu ngôn ngữ mới
Có lẽ "chiến binh sói" tinh túy là Triệu Lập Kiên, người phát ngôn trẻ tuổi thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Ông là quan chức đã đưa ra giả thuyết không căn cứ rằng Hoa Kỳ có thể đã mang virus corona đến Vũ Hán.
Ông này có hơn 600.000 người theo dõi trên Twitter và ông ta khai thác số khán giả đó gần như hàng giờ, không ngừng tweet đi tweet lại và bấm 'like' bất cứ điều gì quảng bá và bảo vệ Trung Quốc.
Tất nhiên đây là điều mà các nhà ngoại giao ở bất cứ nơi nào trên thế giới phải làm: việc của họ là thúc đẩy lợi ích đất nước họ. Nhưng ít nhà ngoại giao sử dụng kiểu ngôn ngữ, thật sự, không ngoại giao chút nào.
Chẳng hạn đại sứ quán Trung Quốc ở Ấn Độ mô tả kêu gọi Trung Quốc bồi thường cho việc phát tán virus là "vô lý và nực cười và một cách đáng chú ý'".
Đại sứ Trung Quốc tại Hà Lan cáo buộc Tổng thống Donald Trump là "đầy phân biệt chủng tộc".
Đáp lại những đề xuất bị chế giễu của ông Trump về những biện pháp tốt nhất để xử lý virus, người phát ngôn chính của Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Bắc Kinh đã tweet: "Tổng thống nói đúng. Một số người cần được tiêm #thuốctẩytrùng, hoặc ít nhất là súc miệng với nó. Bằng cách đó, họ sẽ không lan truyền virus, dối trá và thù hận khi nói chuyện."
Tại London, "chiến binh sói" của Trung Quốc là Mã Huy. Tên tài khoản Twitter của ông này có từ "chiến binh" và ông ấy cũng vô cùng mạnh mẽ và sung mãn.
"Một số nhà lãnh đạo Hoa Kỳ đã khom lưng cúi gối để nói dối, thông tin sai lệch, đổ lỗi, kỳ thị. Điều đó rất đáng khinh, nhưng chúng ta không nên hạ thấp tiêu chuẩn của mình, chạy đua để xuống đáy. Họ không quan tâm nhiều đến đạo đức, liêm chính như chúng ta. Chúng ta cũng có thể đẩy lùi sự ngu ngốc của họ. "
Bây giờ phần lớn điều này có thể trông giống như một màn diễn hài quen thuộc mà bạn thấy trên mạng xã hội. Nhưng đối với Trung Quốc, đó là một sự khởi đầu rất lớn. Nghiên cứu của nhóm chuyên gia tư vấn Marshall của Đức (GMF) cho thấy đã có sự gia tăng 300% các tài khoản Twitter chính thức của nhà nước Trung Quốc trong năm qua, với số bài đăng tăng gấp bốn lần.
Kristine Berzina, một thành viên cao cấp tại GMF, nói: "Điều này rất bất thường so với những gì chúng tôi dự đoán về Trung Quốc.
"Trước đây, bộ mặt công chúng của Trung Quốc đã thể hiện một hình ảnh tích cực về đất nước. Đã có một sự khích lệ về tình bạn. Các video về gấu trúc dễ thương phổ biến hơn nhiều so với sự đáp trả cay nghiệt trong các chính sách khác nhau của chính phủ. Do đó đây là bước khởi đầu lớn. "
Và đây rõ ràng là một lựa chọn chính sách của chính quyền Trung Quốc. Họ có thể đã chọn tập trung hoàn toàn vào chiến dịch thông tin được gọi là "ngoại giao mặt nạ" , cụ thể là quyên góp và bán bộ bảo hộ y tế trên khắp thế giới.
Điều này đã thúc đẩy sức mạnh mềm của Trung Quốc khi các nước khác phải vật lộn để đối phó. Nhưng thiện chí được tạo ra bởi "con đường tơ lụa sức khỏe" này dường như đã bị tiêu tan bởi sự hung hăng của các "chiến binh sói".
Các vị đại sứ giận dữ
Đại sứ Trung Quốc tại Úc, Thành Cảnh Nghiệp, đã tham gia vào một cuộc tranh cãi dữ dội với chủ nhà. Khi chính phủ Úc ủng hộ một cuộc điều tra quốc tế độc lập về nguồn gốc của virus, ông Thành Cảnh Nghiệp ám chỉ Trung Quốc có thể tẩy chay hàng hóa Úc.
"Có lẽ những người dân thường cũng sẽ nói, 'Tại sao chúng ta phải uống rượu Úc hay ăn thịt bò Úc?'", Ông nói với Tạp chí Tài chính Úc.
Các bộ trưởng cáo buộc ông ta "đe dọa về kinh tế". Các quan chức của Bộ Ngoại giao và Thương mại đã gọi cho đại sứ để yêu cầu ông giải thích. Ông này trả lời bằng cách đăng lời giải thích về cuộc đối thoại trên trang web của đại sứ quán, trong đó ông kêu gọi Úc ngừng chơi "trò chơi chính trị".
Trung Quốc tuần này áp đặt lệnh cấm nhập khẩu đối với một số nhà chế biến thịt bò Úc và đe dọa áp thuế quan đối với lúa mạch Úc.
Tại Paris, Đại sứ Trung Quốc Lô Sa Dã đã được Bộ Ngoại giao triệu tập để giải thích các bình luận trên trang web của Đại sứ quán nói rằng Pháp đã bỏ rơi người già, để họ chết vì Covid-19 tại các nhà dưỡng lão.
Sự phản kháng chống lại các nhà ngoại giao Trung Quốc có lẽ là mạnh nhất ở châu Phi nơi một số đại sứ - từ Nigeria, Kenya, Uganda, Ghana và Liên minh châu Phi - đã được chủ nhà triệu tập trong những tuần gần đây để giải thích sự phân biệt chủng tộc và phân biệt đối xử với người châu Phi ở Trung Quốc.
Chủ tịch Hạ viện Nigeria, Femi Gbajabiamila, đã công bố các đoạn video ông khiển trách đại sứ Trung Quốc.
Trong một bài viết cho tạp chí Foreign Foreign, Kevin Rudd, cựu thủ tướng Úc, lập luận rằng Trung Quốc đang phải trả giá cho chiến lược mới của mình:
"Dù các nhà ngoại giao thế hệ chiến binh sói mới của Trung Quốc có thể báo cáo lại với Bắc Kinh, thì thực tế là vị thế của Trung Quốc đang chịu tổn thất lớn (điều trớ trêu là những chiến binh sói này đang bổ sung thêm vào thiệt hại này, chứ không phải cải thiện nó).
"Phản ứng chống Trung Quốc về sự lây lan của virus, thường bị buộc tội phân biệt chủng tộc, đã được xuất hiện ở các quốc gia khác nhau như Ấn Độ, Indonesia và Iran. Sức mạnh mềm của Trung Quốc có nguy cơ bị băm nát."
Rủi ro là sự quyết đoán ngoại giao của Trung Quốc có thể khiến thái độ này cứng rắn thêm ở phương Tây. Các nước phương Tây trở nên không tin tưởng và ít sẵn sàng tham gia với Bắc Kinh.
Tại Hoa Kỳ, Trung Quốc đã trở thành một chủ đề trong cuộc bầu cử tổng thống, với cả hai ứng cử viên cạnh tranh để trở nên cứng rắn hơn người còn lại. Tại Anh, các nghị sĩ bảo thủ đang chuẩn bị để giám sát chặt chẽ các chính sách của Trung Quốc.Câu hỏi đặt ra là liệu những căng thẳng ngoại giao này có làm sâu sắc thêm cuộc đối đầu nghiêm trọng giữa Trung Quốc và phương Tây? Điều này quan trọng không chỉ vì những rủi ro chung của việc leo thang xung đột mà còn bởi vì có rất nhiều việc mà thế giới cần phải hợp tác.
Trước mắt, việc nghiên cứu, thử nghiệm, phát triển và phân phối vaccine ngừa Covid-19 sẽ cần có sự hợp tác quốc tế bao gồm cả Trung Quốc. Về lâu dài, hầu hết các nhà phân tích mong đợi một hành động tập thể toàn cầu để sửa chữa nền kinh tế thế giới. Nhưng cơ hội đó có vẻ mỏng manh.
Bonnie Glaser, giám đốc Dự án Điện lực Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington, nói:
"Nếu Mỹ và Trung Quốc không bỏ sang một bên sự khác biệt của họ để cùng nhau chống lại đại dịch toàn cầu, thật khó tin họ sẽ tìm cách hợp tác để củng cố nền kinh tế của mình. "
Một số chiến lược gia cho rằng trong khi phương Tây sẽ phải tăng cường sự độc lập chiến lược khỏi Trung Quốc sau đại dịch, thì cũng sẽ phải tìm một khuôn khổ mới cho hợp tác.
Ngoại giao "chiến binh sói" của Trung Quốc có thể không làm cho điều đó trở nên dễ dàng hơn.
James Landale, phóng viên mảng ngoại giao

Không có nhận xét nào:

  Xin phép tâc giả và dịch giả đăng bài viết trên website "Nghiên cứu Quốc tế". Trung Quốc được lợi gì từ cuộc chiến ở Gaza? Nguồn...